اصلی ترین چالش کنترل ایدز در ایران
به مناسبت روز جهانی ایدز، مسئول هماهنگ کننده سازمان ملل متحد در ایران و هماهنگ کننده کشوری UNADIS در ایران، نشست خبری خود را با حضور رسانه های مختلف در کافه خبر برگزار کردند. در ابتدای این نشست، گری لوئیس، مسئول هماهنگ کننده سازمان ملل متحد در ایران گفت که نزدیک به 30 سال است با سازمان ملل متحد کار می کند و در این فاصله زمانی جامعه بین المللی تلاش کرده به مسئله ایدز بپردازد که سبب رنج افراد زیادی در سراسر جهان می شود. او در این باره گفت: کوشش هایی از طریق آرمان های توسعه هزاره انجام شده تا بتوانند پوشش های سازمان های بین المللی را در این باره به حرکت در آورند. در نتیجه این تلاش ها ما موفق شدیم ضربه بزرگی به این تراژدی مربوط به سلامت عمومی وارد کنیم. اگر بخواهیم درباره آمار صحبت کنیم از زمانی که این بیماری شناخته شده جهان شاهد درگیر شدن بیش از 78 میلیون نفر با این بیماری بوده و از آن زمان 38 میلیون نفر از این تعداد، جانشان را از دست داده اند. شمار برابری به زندگی خود در حالی که درگیر HIV هستند، ادامه می دهند. این آمار متعلق به همه جهان است.
لوئیس با اشاره به این اینکه آمار نشان می دهد، میزان مرگ و میر به خاطر این بیماری به صورت واضحی کاهش یافته، گفت: ولی ما هنوز کاملا موفق نشدیم این روند را متوقف کنیم. هر چند موفق شدیم این چرخه را با کندی همراه کنیم ولی نتوانسته ایم آن را متوقف کنیم. پیام من امروز، پیامی خوش بینانه است، در جایی که توانستیم روند رشد این بیماری را متوقف کنیم، پس می توانیم آن را تا سال 2030 از بین ببریم.
او به اهداف چهارگانه سازمان ملل دراین باره پرداخت و گفت: نخستین این هدفها، گونه ای هدف گذاری است که ما با هیچ مرگ ناشی از این بیماری، مواجه نشویم و کسی به این خاطر نمیرد. هماهنگ کننده سازمان ملل متحد در ایران در کافه خبر میزان مرگ و میر به خاطر ایدز را 5 هزار نفر اعلام کرد.
در ادامه این نشست خبری، خبرنگاری از مسئول هماهنگ کننده سازمان ملل متحد در ایران درباره تعداد مبتلایان به ایدز در ایران پرسید. او در پاسخ به این سئوال اعلام کرد: «در سال 2013 ، 9 هزار مورد ابتلای جدید به این بیماری را در ایران داشتیم که ما را به شکاف اصلی یعنی مسئله پیشگیری از ابتلا رهنمون می کند و باید دید چطور از این ابتلا پیشگیری کنیم. در ایران تخمین زده می شود ابتلای به ویروس اچ‌آی‌وی، 75 هزار مورد است ولی تنها 29 هزار مورد از آنها شناخته شده اند و دسترسی به مداوا دارند. لوئیس گفت: ما باید خدمت درمان، پیشگیری، مراقبت و هدایت را افزایش دهیم تا سطح دسترسی را از 15 درصد بیماران فعلی به درصد بالاتری برساند. ماهیت خدماتی که در ایران ارائه می شود بسیار شگفت انگیز است، ولی مسئله این است که این خدمت به همه نیازمندان نمی رسد.
لوئیس اصلی ترین چالش برای کنترل ایدز را کمبودهای موجود در ایران عنوان کرد و گفت: در ایران با گونه ای ابتلا به HIV سر و کار داریم که اکنون در بین افراد در معرض خطر محدود شده. این گروه ها شامل معتادان تزریقی و مردان و زنان در معرض آسیب هستند. اما ماهیت و شیوه انتقال است که خیلی مهم است. ماهیت این همه گیری در ایران در حال تغییر است و از طریق جنسی و از طریق مادر به جنین صورت می گیرد. او از آمادگی سازمان ملل متحد برای تدوین برنامه چهارم کنترل ایدز خبر داد و گفت: با وجود تاکید برنامه سوم بر گروه های کلیدی، حاضریم برنامه چهارم را به سمتی ببریم که بحث درمان همه مورد تاکید قرار گیرد.
او به عموم مردم توصیه کرد: اکثر مردم از این مسئله به راحتی می گذرند، برای اینکه شواهد فنی مرتبط با آن وجود ندارد و آن مسئله ای است که هر روز با یک یک ما سر و کار دارد. این شیوه ای است که ما با مبتلایان به HIV برخورد می کنیم و با آنها سر و کار پیدا می کنیم. بنابراین باید کوشش کنیم این کمبود را در رفتار و روشمان نسبت به مبتلایان تغییر دهیم و انگ زدایی کنیم و از هر گونه برچسب زدن به این افراد، پرهیز کنیم. او گفت: زمانی که با نادانی و تعصب خود با افراد مبتلا برخورد می کنیم مبتلایان را می ترساند و باعث می شود آنها از ترس، به جستجوی درمان یا اعلام بیماری خود نباشند و این وضعیت بیماری را در جامعه بدتر می کند، ولی پیام کلی من، مثبت است، من نسبت به آینده خوشبینم. ما مسئله را کاملا می شناسیم و راه پاسخگویی پزشکی و تغییرات رفتاری به آن را می دانیم و کنترل آن را می شناسیم تا بتوانیم آن را از بین ببریم. لوئیس گفت: زمان آن رسیده که آنچه می دانیم باید انجام دهیم و سازمان ملل متحد اینجا حضور دارد تا با همراهی شما به حل این مسئله کمک کند.
نماینده هماهنگ کننده سازمان ملل از موقعیت مثبت ایران در کنترل بیماریهای همه گیر خبر داد و گفت: علی رغم همسایگانی که ایران دارد، این کشور از یک شرایط و نظام سلامت همگانی قوی برخوردار است و توانسته تعدادی از بیماریهای مهم واگیر مانند مالاریا، سل و ایدز را کنترل کند. بنابراین تمرکز اصلی باید بر افزایش سطح خدمات موجود و بهبود مختصر برخی از این خدمات باشد. در واقع ما باید این خدمات را گسترش دهیم تا افراد بیشتری از آن بهره مند شوند.
3 درصد مبتلایان به ایدز از طریق انتقال مادر به جنین بیمار شده اند
در ادامه این نشست خبری، خبرنگاری از مدیر کشوری UNAIDS برنامه کشوری کنترل ایدز در ایران سئوالی درباره راهکارهای کنترل ایدز در ایران پرسید.
دکتر فرداد درودی، در پاسخ به این سئوال گفت: برنامه کشوری ایدز، بین بخشی است و وزارت بهداشت هماهنگی و کمک به رهبری اجرای برنامه را بر عهده دارد. ولی چندین سازمان نقش اساسی دارند. برنامه سوم کشور تا آخر امسال به پایان می رسد و برنامه چهارم تدوین شده و مراحل نهایی را می گذراند. او درباره 10 راهبرد اصلی برنامه جدید توضیح داد: این راهبرد، معطوف به وضعیت همه گیری در ایران است. این همه گیری عمدتا متاثر از اعتیاد تزریقی است و یکی از اصلی ترین راهبردها، برنامه کاهش آسیب است. با نگاه به تغییرات همه گیرشناسی از جمله افزایش ابتلا از راه انتقال جنسی، راهبردهای جدیدی را در نظر گرفته. برنامه چهارم در صدد افزایش کیفی خدمات در حوزه های فعلی است. همچنین گسترش خدمات به تمام لایه های جمعیتی نیازمند خدمات است. راهبرد پیشگیری و همچنین گسترش کمی و کیفی درمان راهبرد دیگر ما است. فقط صحبت از فردی که مبتلاست نمی کنیم. درمان به عنوان پیشگیری نیز در نظر گرفته می شود. اگر افراد در حوزه درمان، کنترل شوند، سطح ویروس خون شان بسیار پایین می آید و همین مسئله، باعث پیشگیری می شود. درودی در ادامه گفت: طبق آخرین آمار بیماران ایدزی که وزارت بهداشت داده، 2.9 درصد این بیماران از طریق انتقال مادر به جنین مبتلا شده اند.
او در پاسخ به سئوالی درباره میزان موفقیت نظام درمانی ایران در کشف موارد ابتلای به ایدز گفت: هر قدر افراد مبتلا بیشتر شناسایی شوند، ما بهتر می توانیم روی درمان آنها اقدام کنیم. رتبه HIV ایران بالا نیست. کشورها، بر اساس میزان شیوع ایدز در گروه های جمعیتی تقسیم بندی می شوند. کشور ما در مرحله تمرکز است. یعنی این بیماری در طبقات معتادان شایع است. مسئله اینجاست که چقدر توانسته ایم بیماران تخمینی را کشف کنیم و به آمار ثبت شده، نزدیک شویم.
سالی 7.3 میلیون دلار به ایران برای کنترل ایدز کمک مالی می کنیم
در بخش دیگری از این نشست خبری، گری لوئیس در پاسخ به پرسش دیگر درباره میزان کمک های مالی سازمان ملل به برنامه کنترل HIV - AIDS گفت: محاسبه سرانه درمانی که سازمان ملل به مبتلایان ایران داده به عهده خودتان است. آنچه سازمان ملل در این راستا انجام داده را خلاصه می کنم، در اصل بیشتر این اطلاعات به صورت آنلاین وجود دارد.
نماینده هماهنگ کننده سازمان ملل در ایران درباره بودجه مصرف شده این سازمان درباره کنترل HIV-AIDS در ایران توضیح داد: برای 2 سال تقویمی گذشته یعنی 2012 و 2013 میزان اعتباری که از سوی سازمان ملل برای توقف یا معکوس کردن روند رشد این بیماری در ایران مصرف شده، 14.6 میلیون دلار است.
او درباره گذشته اقدامات سازمان ملل در این باره گفت: ولی ما همین دو سال پیش شروع به کار نکردیم و آژانسهایی از سازمان ملل به صورت ویژه به این مسئله پرداخته اند. 20 سال پیش که من در پاکستان در دفتر جلوگیری از وقوع جرایم کار می کردم، دفتر ایدز در ایران شروع به کار کرده بود. همانطور که گفتم بخش عمده ای از این بیماران، معتادان تزریقی هستند بنابراین دفتر پیشگیری از جرم سازمان ملل، کماکان در حوزه پیشگیری، درمان، کاهش آسیب و دادن خدمات به این افراد در ایران ، فعالیت های زیادی دارد.
لوئیس توضیح داد: آژانسهای دیگری مانند یونیسف در حوزه کودکان و صندوق جمعیت نیز بر زنان و کودکان متمرکز است. اما شاید بهتر است بگوییم بیشترین سرمایه گذاری ملل متحد برای توقف رشد و توسعه AIDS از طریق صندوق جهانی کنترل بیماریهای ایدز، مالاریا و سل از طریق برنامه توسعه در ایران است. به گفته لوئیس کل هزینه صرف شده برای درمان و پیشگیری HIV-AIDS سازمان ملل برای ایران بیش از این مبالغ است. او گفت: می توان گفت در حدود 30 میلیون دلار اعتبار از این طریق به ایران داده شده است در واقع کار ما برای پروژه صندوق جهانی از طریق برنامه توسعه ملل متحد با شرکای دیگری از طریق مرکز بیماریهای واگیر، سازمان زندانها و وزارت آموزش و پرورش ارتباط دارد.
آخرین سازمانی که در داخل خانواده سازمان ملل متحد است، به برنامه کنترل ایدز می پردازد که UNADIS است که آقای دکتر درودی مدیریت آن را بر عهده دارد که نقش هماهنگی و گردآوری تمام اطلاعات در حوزه اجرا را گردآوری می کند.
او راه حل دیگری برای موضوع سرانه صرف شده سازمان ملل برای درمان و پیشگیری از ایدز در ایران ارائه کرد: برای اینکه پاسخ ساده ای بدهم، خواهش می کنم مبلغ 14.6 میلیون دلار را تقسیم بر دو سال کنید و تقسیم بر 75 هزار نفر کنید تا ببینید هزینه سرانه چقدر است. ولی حتی اگر این کار را هم کنید می بینید ماجرا به این سادگی نیست. چون بین 15 تا 30 درصد مبتلایان خدمات درمانی دریافت می کنند. بنابراین نتیجه گیری از اطلاعات دقیق و صحیحی که دادم بر عهده خودتان است. اما باید هزینه ای که دولت جمهوری اسلامی ایران در این زمینه هزینه کرده است را به یاد داشته باشیم و نقش آفرینان دیگری که کمک می کنند را نیز در نظر داشته باشیم. باید تمرکز بزرگتری داشته باشیم. تصور می کنم روش درست این است که ما بفهمیم چه کاری انجام دهیم که برای کسانی که مبتلا نشده اند برسیم. باید به این سئوالات تمرکز داشته باشیم.
او در ادامه در پاسخ به سئوالی درباره فعالیت های آگاهی بخشی سازمان ملل در جامعه درباره بیماری ایدز گفت: ما به روش ها و ماهیت تلاشهای سازمان ملل می پردازیم که به دو گروهی که نیاز به خدمات دارند، بیشتر بپردازیم. جمعیت هایی که توسط ملل متحد در ایران تحت پوشش برنامه آگاهی بخشی قرار گرفته اند، بیش از 2.4 میلیون نفر از زندانیان، معتادان، زنان آسیب پذیر و ... هستند. لوئیس در بخش دیگری از سخنانش به ابعاد دیگری از درمان و پیشگیری از ایدز در ایران پرداخت و گفت: یکی از راه هایی که برای جلوگیری از ترس بیماران مبتلا در اعلام رسمی بیماری خود انجام شده، ایجاد 152 مرکز درمانی رسمی ایدز در ایران است. او همچنین گفت: در زندانها، معتادان تزریقی، می توانند این بیماری را به صورت سریع، گسترش دهند. در بین این زندانیان، مراکز مشاوره داوطلبانه در زندان ایجاد و زندانیان را به آنجا میفرستیم. 46 واحد در زندانها تاسیس شده و شروع به کار کرده که وقتی این زندانیان بیرون رفتند، دیگران را با رفتارهای پرخطر خود، مبتلا نمی کنند. افرادی هم هستند که نمی دانند ناقل ویروس HIV هستند و یکی از موارد انتقال، مادر به جنین است که در اثر یک سری فعالیتها می توان از این مسئله پیشگیری کرد. در ایران 11 مرکز پیشگیری از انتقال مادر به فرزند وجود دارد که از طریق راه های بسیار پیشرفته از این انتقال جلوگیری می کند.
لوئیس تعداد درمان مستقیم بیماران مبتلا به ایدز در ایران به هزینه سازمان ملل را 1100 نفر عنوان کرد و گفت: برای کسانی دیگری که تابحال مبتلا به ایدز شده اند، یکی از بحثهایی که دارند، درمان است. در واقع یکی از روش های بالینی استفاده از درمان ARV است که سازمان ملل برای 1100 بیمار، شرایط درمان را فراهم کرده، ولی دولت تعداد بیشتری را درمان می کند. ما با خوشحالی، این درمان را انجام می دهیم.
دکتر درودی، نماینده UNADIS در ایران نیز گفت: سازمان ملل متحد داروهای خط 2 و 3 و داروهای بیماران مقاوم به درمان را در اختیار وزارت بهداشت می گذارد. بدون هماهنگی بین بخشی ایدز هیچ جای دنیا کنترل نشده، در ایران نیز سازمان زندانها، وزارت آموزش و پرورش، بهزیستی، صدا و سیما و نهادها، سازمان ها و وزارتخانه ها همکاری می کنند که در قالب برنامه کشوری کنترل بیماری است.
درودی در پاسخ به سئوالی درباره اولین اقدام برای کنترل ایدز گفت: در سطح فردی و شخصی باید درباره ایدز بیاموزیم. راههای کنترل و پیشگیری و راه های پرخطر را بشناسیم و اگر مبتلا هستیم، باید پیشگیری کنیم که دیگران مبتلا نشوند. در سطح سیاست گذاری و اجرا، آقای لوئیس اشاراتی داشت. تقویت زیرساختهای بهداشتی، فراهم کردن امکانات پیشگیری، درمان، مراقبت و حمایت برای کسانی که مبتلا هستند یا در معرض این خطر هستند. او گفت: مقدار زیادی از برنامه های مشترک ملل متحد، دولت و جامعه مدنی، معطوف به پیشگیری است. این پیشگیری درباره جمعیت های مختلفی که می توانند در معرض خطر باشند، انجام می شود. در سطح سیاستگذاری و اجرا و فردی و خانوادگی باید به آن پرداخت.
انتقال ایدز از طریق خون و فرآورده های خونی به صفر رسیده
در بخش دیگری از این برنامه، درودی دیدگاه های خود در مقابل سئوالی درباره پرونده خون های آلوده را شرح داد. به گفته درودی، آلودگی به خاطر خون های آلوده در پرونده بیماران تالاسمی اتفاق خوبی نبود. برخی از این افراد، کماکان با ویروس HIV زندگی می کنند. اتفاق مهمتر این است که مانع از انتقال ویروس با خون و فراورده های خونی شویم. سالهاست این انتقال گزارش نشده. از طرف دیگر سازمان انتقال خون، که مسئولیت حفظ و سلامت خون را دارد با استفاده از فناوری روز، تمام تلاش خود را کرده که این اتفاق نیفتد. وی گفت: مجموعه ملل متحد به ویژه صندوق جهانی، در قالب کمک های فنی و وسایل و تجهیزات، کمک کرده به تجهیز سازمان انتقال خون به جدیدترین فناوری های پالایش که ما به آن مفتخریم و باعث شده یکی از چهارراه انتقال را عملا به صفر برسانیم. فکر می کنم راه بعدی انتقال مادر به کودک است که تا قبل از سال 2020 به صفر برسیم. هدف ما متعهد به پایان دادن به ایدز تا سال 2030 است.این شعار نیست. رهبران کشورها دور هم نشستند و اهداف کمی تعیین کردند. این 5 سال آینده، پنجره فرصت ماست. وی افزود : از اوایل قرن 21، ما هر سال 3.7 میلیون مورد جدید ابتلا در دنیا داشتیم. در سال 2013 این آمار به 2.1 میلیون رسیده ولی هدف این است که تا سال 2020 به 500 هزار مبتلا در کل دنیا و در سال 2030 به 200 هزار مبتلا برسانیم.
درودی در پاسخ به سئوال خبرنگاری درباره شعار روز جهانی ایدز گفت: این شعار "فاصله را کم کنید" (تا اهداف جهانی) تعیین شده.
او در بخش دیگری از سخنانش در پاسخ به سئوال دیگری درباره تبعات توقف برنامه توزیع سرنگ در بین معتادان گفت: برنامه توزیع سرنگ و سوزن پاک هیچ وقت در ایران متوقف نشده، منتهی گسترش آن کند شد. به گفته مسئول UNADIS در ایران، این برنامه در خارج از زندان اجرا می شود و هم در داخل زندان. درودی در این باره توضیح داد: در داخل زندان، طبق بخشنامه رئیس وقت قوه قضاییه، فعالیت کاهش آسیب شروع شد. زندان اول این فرآیند را آزمونی کرد. الان در مرحله ارزشیابی است. بر اساس نتایج این مرحله تصمیم می گیرند این را ادامه دهند یا انجام دهند. همان بخشنامه باعث شد که ما برنامه کاهش آسیب در زندان را شروع کنیم که پیش از این به جهت افزایش دسترسی معتادان تزریقی به سرنگ تمیز، چند سیاستگذاری شده. الان در داروخانه ها، سرنگ بدون نسخه می دهند. طرح پایلوت دیگر، خودپرداز سرنگ بود که طرح خوبی بود. مقداری بحث فنی وجود داشت که فکر می کنیم خوب است دوباره این طرح اجرا شود. در هر صورت، ما از برنامه های کاهش آسیب از جمله توزیع سرنگ استریل پیشتیبانی می کنیم.
نماینده هماهنگ کننده UNADIS در ایران در پاسخ به سئوالی در خصوص اقدامات UNADIS درباره همسران معتادان مبتلا به ایدز گفت: رسیدگی به وضعیت همسران زندانی ها و معتادان تزریقی، اولویت کاری سازمان ملل متحد است، طرح هایی برای نیازسنجی این افراد اجرا شد، مطالعات اولیه به پایان رسید و برنامه های مداخله ای طراحی شده و گستره وسیعی از آموزش تا تغییر رفتارهای خاص دارد. یکی از اولویتهای ما، رسیدگی به مسئله این خانم ها است.
در ادامه این نشست خبری، گری لوئیس در پاسخ به سئوالی در خصوص اولویتهای پیشگیری و درمان ایدز در ایران صحبت کرد. او گفت: سئوال اینجاست اگر بخواهیم همین امروز شروع کنیم چطور می شود روند این بیماری را متوقف کرد؟ سه نکته ساده داریم: نکته اول این است که در این مرحله، می دانیم باید چه کنیم تا بیماری متوقف شود. بحث دیگر این است که اقدامات را باید در پیش گرفت و به صورت صحیح انجام داد. سوم مطلب نیز این است که باید اقدامات به اندازه کافی انجام شود.او توضیح داد: در این جلسه درباره همه اقدامات صحبت شد. درباره نیاز و ضرورت آگاه سازی عمومی صحبت کردیم که هم اکنون مشغول آن هستیم. در مورد آگاهسازی و پیشگیری از انتقال مادر به کودک، درباره پیشگیری در زندانها و همچنین داروهای ARV حرف زدیم.
لوئیس از شرایط فرهنگی مساعد ایران برای کنترل ایدز سخن گفت و توضیح داد: مطلبی را می خواهم درباره ایران بگویم. در حوزه فراهم آوردن سرنگ های پاک و همچنین تغییر درمان به روش خوراکی و متادون، ایران جزء پیشروهای جهان است. در کشورهایی کار کردم که به دلایل باورمندانه، شیوه های شواهد مدار یعنی در اختیار قرار دادن سرنگ پاک و درمان خوراکی را اصلا استفاده نمی کنند. از این رو است که تصور می کنم بسیار مهم است شیوه ای که در ایران داریم، یعنی استفاده از یک روش پزشکی و بالینی و مبتنی بر شواهد برای رسیدن به درمان را به رسمیت بشناسیم و بدانیم چقدر مهم است. علاقمندم در بعد دیگری به مسئله رسیدگی HIV-AIDS بپردازم. باشگاه های مثبت زیادی در ایران ایجاد شده و مشغول کار هستند.
او درباره باشگاه های مثبت گفت: این فضاها، فضاهای امنی هستند که مبتلایان به همراه بستگانشان مراجعه می کنند و بدور از تعصبات و ننگ و عار از امکانات درمان برخوردار می شوند. برنامه توسعه سازمان ملل و UNAIDS از این باشگاه ها حمایت می کند. امیدوارم رسانه ها نقش خود را در انعکاس این مسایل به جامعه مدنی و بقیه جامعه، در نظر بگیرید تا نیازهایی که برای کاهش فاصله با اهداف جهانی که شعار امسال است، پاسخ داده شود.
ایدز و فوتبال
در بخش دیگری از این نشست خبری، خبرنگار روزنامه خبر ورزشی درباره نقش ورزش و فوتبال در پیشگیری از ایدز پرسید. لوئیس جواب داد: یک ساعتی وقت برای این سئوال لازم است. ولی در 5 کلمه خلاصه می گوییم می توانم حتی در دو کلمه جواب بدهم. مجیک جانسون، 20 سال پیش به ایدز مبتلا شد. او الان زنده است. سالم است، از بین نرفته و همینطور هم مولتی میلیونر شده است. درباره فوتبال می توان گفت مسئله HIV به قهرمانان بیشتر احتیاج دارد. در این مورد، قهرمان کسی است که مبتلا به HIV است ولی قادر به صحبت درباره وضعیت خود است و خجالت نمی کشد. او گفت: در واقع، قهرمان در فوتبال از نظر من کسی است که با مبتلا به ایدز، دست می دهد، غذا می خورد و رو به دوربین می گوید لازم است فاصله را کاهش دهیم. (شعار امسال روز جهانی ایدز)
درودی نیز در این باره گفت: کمپینی را کشورهای حاضر در جام جهانی در حاشیه این جام ترتیب دادند ایران نیز در این کمپین حضور داشت. این کمپین این بود: مواظب باش از ایدز گل نخوری، یعنی دو معنی داشت، یکی اینکه اهداف رسیدن به جامعه عاری از ایدز را در نظر داشته باشیم و همچنین مسئله گل نخوردن و مبتلا نشدن به ایدز بود.
لوئیس با اشاره به این اینکه آمار نشان می دهد، میزان مرگ و میر به خاطر این بیماری به صورت واضحی کاهش یافته، گفت: ولی ما هنوز کاملا موفق نشدیم این روند را متوقف کنیم. هر چند موفق شدیم این چرخه را با کندی همراه کنیم ولی نتوانسته ایم آن را متوقف کنیم. پیام من امروز، پیامی خوش بینانه است، در جایی که توانستیم روند رشد این بیماری را متوقف کنیم، پس می توانیم آن را تا سال 2030 از بین ببریم.
او به اهداف چهارگانه سازمان ملل دراین باره پرداخت و گفت: نخستین این هدفها، گونه ای هدف گذاری است که ما با هیچ مرگ ناشی از این بیماری، مواجه نشویم و کسی به این خاطر نمیرد. هماهنگ کننده سازمان ملل متحد در ایران در کافه خبر میزان مرگ و میر به خاطر ایدز را 5 هزار نفر اعلام کرد.
در ادامه این نشست خبری، خبرنگاری از مسئول هماهنگ کننده سازمان ملل متحد در ایران درباره تعداد مبتلایان به ایدز در ایران پرسید. او در پاسخ به این سئوال اعلام کرد: «در سال 2013 ، 9 هزار مورد ابتلای جدید به این بیماری را در ایران داشتیم که ما را به شکاف اصلی یعنی مسئله پیشگیری از ابتلا رهنمون می کند و باید دید چطور از این ابتلا پیشگیری کنیم. در ایران تخمین زده می شود ابتلای به ویروس اچ‌آی‌وی، 75 هزار مورد است ولی تنها 29 هزار مورد از آنها شناخته شده اند و دسترسی به مداوا دارند. لوئیس گفت: ما باید خدمت درمان، پیشگیری، مراقبت و هدایت را افزایش دهیم تا سطح دسترسی را از 15 درصد بیماران فعلی به درصد بالاتری برساند. ماهیت خدماتی که در ایران ارائه می شود بسیار شگفت انگیز است، ولی مسئله این است که این خدمت به همه نیازمندان نمی رسد.
لوئیس اصلی ترین چالش برای کنترل ایدز را کمبودهای موجود در ایران عنوان کرد و گفت: در ایران با گونه ای ابتلا به HIV سر و کار داریم که اکنون در بین افراد در معرض خطر محدود شده. این گروه ها شامل معتادان تزریقی و مردان و زنان در معرض آسیب هستند. اما ماهیت و شیوه انتقال است که خیلی مهم است. ماهیت این همه گیری در ایران در حال تغییر است و از طریق جنسی و از طریق مادر به جنین صورت می گیرد. او از آمادگی سازمان ملل متحد برای تدوین برنامه چهارم کنترل ایدز خبر داد و گفت: با وجود تاکید برنامه سوم بر گروه های کلیدی، حاضریم برنامه چهارم را به سمتی ببریم که بحث درمان همه مورد تاکید قرار گیرد.
او به عموم مردم توصیه کرد: اکثر مردم از این مسئله به راحتی می گذرند، برای اینکه شواهد فنی مرتبط با آن وجود ندارد و آن مسئله ای است که هر روز با یک یک ما سر و کار دارد. این شیوه ای است که ما با مبتلایان به HIV برخورد می کنیم و با آنها سر و کار پیدا می کنیم. بنابراین باید کوشش کنیم این کمبود را در رفتار و روشمان نسبت به مبتلایان تغییر دهیم و انگ زدایی کنیم و از هر گونه برچسب زدن به این افراد، پرهیز کنیم. او گفت: زمانی که با نادانی و تعصب خود با افراد مبتلا برخورد می کنیم مبتلایان را می ترساند و باعث می شود آنها از ترس، به جستجوی درمان یا اعلام بیماری خود نباشند و این وضعیت بیماری را در جامعه بدتر می کند، ولی پیام کلی من، مثبت است، من نسبت به آینده خوشبینم. ما مسئله را کاملا می شناسیم و راه پاسخگویی پزشکی و تغییرات رفتاری به آن را می دانیم و کنترل آن را می شناسیم تا بتوانیم آن را از بین ببریم. لوئیس گفت: زمان آن رسیده که آنچه می دانیم باید انجام دهیم و سازمان ملل متحد اینجا حضور دارد تا با همراهی شما به حل این مسئله کمک کند.
نماینده هماهنگ کننده سازمان ملل از موقعیت مثبت ایران در کنترل بیماریهای همه گیر خبر داد و گفت: علی رغم همسایگانی که ایران دارد، این کشور از یک شرایط و نظام سلامت همگانی قوی برخوردار است و توانسته تعدادی از بیماریهای مهم واگیر مانند مالاریا، سل و ایدز را کنترل کند. بنابراین تمرکز اصلی باید بر افزایش سطح خدمات موجود و بهبود مختصر برخی از این خدمات باشد. در واقع ما باید این خدمات را گسترش دهیم تا افراد بیشتری از آن بهره مند شوند.
3 درصد مبتلایان به ایدز از طریق انتقال مادر به جنین بیمار شده اند
در ادامه این نشست خبری، خبرنگاری از مدیر کشوری UNAIDS برنامه کشوری کنترل ایدز در ایران سئوالی درباره راهکارهای کنترل ایدز در ایران پرسید.
دکتر فرداد درودی، در پاسخ به این سئوال گفت: برنامه کشوری ایدز، بین بخشی است و وزارت بهداشت هماهنگی و کمک به رهبری اجرای برنامه را بر عهده دارد. ولی چندین سازمان نقش اساسی دارند. برنامه سوم کشور تا آخر امسال به پایان می رسد و برنامه چهارم تدوین شده و مراحل نهایی را می گذراند. او درباره 10 راهبرد اصلی برنامه جدید توضیح داد: این راهبرد، معطوف به وضعیت همه گیری در ایران است. این همه گیری عمدتا متاثر از اعتیاد تزریقی است و یکی از اصلی ترین راهبردها، برنامه کاهش آسیب است. با نگاه به تغییرات همه گیرشناسی از جمله افزایش ابتلا از راه انتقال جنسی، راهبردهای جدیدی را در نظر گرفته. برنامه چهارم در صدد افزایش کیفی خدمات در حوزه های فعلی است. همچنین گسترش خدمات به تمام لایه های جمعیتی نیازمند خدمات است. راهبرد پیشگیری و همچنین گسترش کمی و کیفی درمان راهبرد دیگر ما است. فقط صحبت از فردی که مبتلاست نمی کنیم. درمان به عنوان پیشگیری نیز در نظر گرفته می شود. اگر افراد در حوزه درمان، کنترل شوند، سطح ویروس خون شان بسیار پایین می آید و همین مسئله، باعث پیشگیری می شود. درودی در ادامه گفت: طبق آخرین آمار بیماران ایدزی که وزارت بهداشت داده، 2.9 درصد این بیماران از طریق انتقال مادر به جنین مبتلا شده اند.
او در پاسخ به سئوالی درباره میزان موفقیت نظام درمانی ایران در کشف موارد ابتلای به ایدز گفت: هر قدر افراد مبتلا بیشتر شناسایی شوند، ما بهتر می توانیم روی درمان آنها اقدام کنیم. رتبه HIV ایران بالا نیست. کشورها، بر اساس میزان شیوع ایدز در گروه های جمعیتی تقسیم بندی می شوند. کشور ما در مرحله تمرکز است. یعنی این بیماری در طبقات معتادان شایع است. مسئله اینجاست که چقدر توانسته ایم بیماران تخمینی را کشف کنیم و به آمار ثبت شده، نزدیک شویم.
سالی 7.3 میلیون دلار به ایران برای کنترل ایدز کمک مالی می کنیم
در بخش دیگری از این نشست خبری، گری لوئیس در پاسخ به پرسش دیگر درباره میزان کمک های مالی سازمان ملل به برنامه کنترل HIV - AIDS گفت: محاسبه سرانه درمانی که سازمان ملل به مبتلایان ایران داده به عهده خودتان است. آنچه سازمان ملل در این راستا انجام داده را خلاصه می کنم، در اصل بیشتر این اطلاعات به صورت آنلاین وجود دارد.
نماینده هماهنگ کننده سازمان ملل در ایران درباره بودجه مصرف شده این سازمان درباره کنترل HIV-AIDS در ایران توضیح داد: برای 2 سال تقویمی گذشته یعنی 2012 و 2013 میزان اعتباری که از سوی سازمان ملل برای توقف یا معکوس کردن روند رشد این بیماری در ایران مصرف شده، 14.6 میلیون دلار است.
او درباره گذشته اقدامات سازمان ملل در این باره گفت: ولی ما همین دو سال پیش شروع به کار نکردیم و آژانسهایی از سازمان ملل به صورت ویژه به این مسئله پرداخته اند. 20 سال پیش که من در پاکستان در دفتر جلوگیری از وقوع جرایم کار می کردم، دفتر ایدز در ایران شروع به کار کرده بود. همانطور که گفتم بخش عمده ای از این بیماران، معتادان تزریقی هستند بنابراین دفتر پیشگیری از جرم سازمان ملل، کماکان در حوزه پیشگیری، درمان، کاهش آسیب و دادن خدمات به این افراد در ایران ، فعالیت های زیادی دارد.
لوئیس توضیح داد: آژانسهای دیگری مانند یونیسف در حوزه کودکان و صندوق جمعیت نیز بر زنان و کودکان متمرکز است. اما شاید بهتر است بگوییم بیشترین سرمایه گذاری ملل متحد برای توقف رشد و توسعه AIDS از طریق صندوق جهانی کنترل بیماریهای ایدز، مالاریا و سل از طریق برنامه توسعه در ایران است. به گفته لوئیس کل هزینه صرف شده برای درمان و پیشگیری HIV-AIDS سازمان ملل برای ایران بیش از این مبالغ است. او گفت: می توان گفت در حدود 30 میلیون دلار اعتبار از این طریق به ایران داده شده است در واقع کار ما برای پروژه صندوق جهانی از طریق برنامه توسعه ملل متحد با شرکای دیگری از طریق مرکز بیماریهای واگیر، سازمان زندانها و وزارت آموزش و پرورش ارتباط دارد.
آخرین سازمانی که در داخل خانواده سازمان ملل متحد است، به برنامه کنترل ایدز می پردازد که UNADIS است که آقای دکتر درودی مدیریت آن را بر عهده دارد که نقش هماهنگی و گردآوری تمام اطلاعات در حوزه اجرا را گردآوری می کند.
او راه حل دیگری برای موضوع سرانه صرف شده سازمان ملل برای درمان و پیشگیری از ایدز در ایران ارائه کرد: برای اینکه پاسخ ساده ای بدهم، خواهش می کنم مبلغ 14.6 میلیون دلار را تقسیم بر دو سال کنید و تقسیم بر 75 هزار نفر کنید تا ببینید هزینه سرانه چقدر است. ولی حتی اگر این کار را هم کنید می بینید ماجرا به این سادگی نیست. چون بین 15 تا 30 درصد مبتلایان خدمات درمانی دریافت می کنند. بنابراین نتیجه گیری از اطلاعات دقیق و صحیحی که دادم بر عهده خودتان است. اما باید هزینه ای که دولت جمهوری اسلامی ایران در این زمینه هزینه کرده است را به یاد داشته باشیم و نقش آفرینان دیگری که کمک می کنند را نیز در نظر داشته باشیم. باید تمرکز بزرگتری داشته باشیم. تصور می کنم روش درست این است که ما بفهمیم چه کاری انجام دهیم که برای کسانی که مبتلا نشده اند برسیم. باید به این سئوالات تمرکز داشته باشیم.
او در ادامه در پاسخ به سئوالی درباره فعالیت های آگاهی بخشی سازمان ملل در جامعه درباره بیماری ایدز گفت: ما به روش ها و ماهیت تلاشهای سازمان ملل می پردازیم که به دو گروهی که نیاز به خدمات دارند، بیشتر بپردازیم. جمعیت هایی که توسط ملل متحد در ایران تحت پوشش برنامه آگاهی بخشی قرار گرفته اند، بیش از 2.4 میلیون نفر از زندانیان، معتادان، زنان آسیب پذیر و ... هستند. لوئیس در بخش دیگری از سخنانش به ابعاد دیگری از درمان و پیشگیری از ایدز در ایران پرداخت و گفت: یکی از راه هایی که برای جلوگیری از ترس بیماران مبتلا در اعلام رسمی بیماری خود انجام شده، ایجاد 152 مرکز درمانی رسمی ایدز در ایران است. او همچنین گفت: در زندانها، معتادان تزریقی، می توانند این بیماری را به صورت سریع، گسترش دهند. در بین این زندانیان، مراکز مشاوره داوطلبانه در زندان ایجاد و زندانیان را به آنجا میفرستیم. 46 واحد در زندانها تاسیس شده و شروع به کار کرده که وقتی این زندانیان بیرون رفتند، دیگران را با رفتارهای پرخطر خود، مبتلا نمی کنند. افرادی هم هستند که نمی دانند ناقل ویروس HIV هستند و یکی از موارد انتقال، مادر به جنین است که در اثر یک سری فعالیتها می توان از این مسئله پیشگیری کرد. در ایران 11 مرکز پیشگیری از انتقال مادر به فرزند وجود دارد که از طریق راه های بسیار پیشرفته از این انتقال جلوگیری می کند.
لوئیس تعداد درمان مستقیم بیماران مبتلا به ایدز در ایران به هزینه سازمان ملل را 1100 نفر عنوان کرد و گفت: برای کسانی دیگری که تابحال مبتلا به ایدز شده اند، یکی از بحثهایی که دارند، درمان است. در واقع یکی از روش های بالینی استفاده از درمان ARV است که سازمان ملل برای 1100 بیمار، شرایط درمان را فراهم کرده، ولی دولت تعداد بیشتری را درمان می کند. ما با خوشحالی، این درمان را انجام می دهیم.
دکتر درودی، نماینده UNADIS در ایران نیز گفت: سازمان ملل متحد داروهای خط 2 و 3 و داروهای بیماران مقاوم به درمان را در اختیار وزارت بهداشت می گذارد. بدون هماهنگی بین بخشی ایدز هیچ جای دنیا کنترل نشده، در ایران نیز سازمان زندانها، وزارت آموزش و پرورش، بهزیستی، صدا و سیما و نهادها، سازمان ها و وزارتخانه ها همکاری می کنند که در قالب برنامه کشوری کنترل بیماری است.
درودی در پاسخ به سئوالی درباره اولین اقدام برای کنترل ایدز گفت: در سطح فردی و شخصی باید درباره ایدز بیاموزیم. راههای کنترل و پیشگیری و راه های پرخطر را بشناسیم و اگر مبتلا هستیم، باید پیشگیری کنیم که دیگران مبتلا نشوند. در سطح سیاست گذاری و اجرا، آقای لوئیس اشاراتی داشت. تقویت زیرساختهای بهداشتی، فراهم کردن امکانات پیشگیری، درمان، مراقبت و حمایت برای کسانی که مبتلا هستند یا در معرض این خطر هستند. او گفت: مقدار زیادی از برنامه های مشترک ملل متحد، دولت و جامعه مدنی، معطوف به پیشگیری است. این پیشگیری درباره جمعیت های مختلفی که می توانند در معرض خطر باشند، انجام می شود. در سطح سیاستگذاری و اجرا و فردی و خانوادگی باید به آن پرداخت.
انتقال ایدز از طریق خون و فرآورده های خونی به صفر رسیده
در بخش دیگری از این برنامه، درودی دیدگاه های خود در مقابل سئوالی درباره پرونده خون های آلوده را شرح داد. به گفته درودی، آلودگی به خاطر خون های آلوده در پرونده بیماران تالاسمی اتفاق خوبی نبود. برخی از این افراد، کماکان با ویروس HIV زندگی می کنند. اتفاق مهمتر این است که مانع از انتقال ویروس با خون و فراورده های خونی شویم. سالهاست این انتقال گزارش نشده. از طرف دیگر سازمان انتقال خون، که مسئولیت حفظ و سلامت خون را دارد با استفاده از فناوری روز، تمام تلاش خود را کرده که این اتفاق نیفتد. وی گفت: مجموعه ملل متحد به ویژه صندوق جهانی، در قالب کمک های فنی و وسایل و تجهیزات، کمک کرده به تجهیز سازمان انتقال خون به جدیدترین فناوری های پالایش که ما به آن مفتخریم و باعث شده یکی از چهارراه انتقال را عملا به صفر برسانیم. فکر می کنم راه بعدی انتقال مادر به کودک است که تا قبل از سال 2020 به صفر برسیم. هدف ما متعهد به پایان دادن به ایدز تا سال 2030 است.این شعار نیست. رهبران کشورها دور هم نشستند و اهداف کمی تعیین کردند. این 5 سال آینده، پنجره فرصت ماست. وی افزود : از اوایل قرن 21، ما هر سال 3.7 میلیون مورد جدید ابتلا در دنیا داشتیم. در سال 2013 این آمار به 2.1 میلیون رسیده ولی هدف این است که تا سال 2020 به 500 هزار مبتلا در کل دنیا و در سال 2030 به 200 هزار مبتلا برسانیم.
درودی در پاسخ به سئوال خبرنگاری درباره شعار روز جهانی ایدز گفت: این شعار "فاصله را کم کنید" (تا اهداف جهانی) تعیین شده.
او در بخش دیگری از سخنانش در پاسخ به سئوال دیگری درباره تبعات توقف برنامه توزیع سرنگ در بین معتادان گفت: برنامه توزیع سرنگ و سوزن پاک هیچ وقت در ایران متوقف نشده، منتهی گسترش آن کند شد. به گفته مسئول UNADIS در ایران، این برنامه در خارج از زندان اجرا می شود و هم در داخل زندان. درودی در این باره توضیح داد: در داخل زندان، طبق بخشنامه رئیس وقت قوه قضاییه، فعالیت کاهش آسیب شروع شد. زندان اول این فرآیند را آزمونی کرد. الان در مرحله ارزشیابی است. بر اساس نتایج این مرحله تصمیم می گیرند این را ادامه دهند یا انجام دهند. همان بخشنامه باعث شد که ما برنامه کاهش آسیب در زندان را شروع کنیم که پیش از این به جهت افزایش دسترسی معتادان تزریقی به سرنگ تمیز، چند سیاستگذاری شده. الان در داروخانه ها، سرنگ بدون نسخه می دهند. طرح پایلوت دیگر، خودپرداز سرنگ بود که طرح خوبی بود. مقداری بحث فنی وجود داشت که فکر می کنیم خوب است دوباره این طرح اجرا شود. در هر صورت، ما از برنامه های کاهش آسیب از جمله توزیع سرنگ استریل پیشتیبانی می کنیم.
نماینده هماهنگ کننده UNADIS در ایران در پاسخ به سئوالی در خصوص اقدامات UNADIS درباره همسران معتادان مبتلا به ایدز گفت: رسیدگی به وضعیت همسران زندانی ها و معتادان تزریقی، اولویت کاری سازمان ملل متحد است، طرح هایی برای نیازسنجی این افراد اجرا شد، مطالعات اولیه به پایان رسید و برنامه های مداخله ای طراحی شده و گستره وسیعی از آموزش تا تغییر رفتارهای خاص دارد. یکی از اولویتهای ما، رسیدگی به مسئله این خانم ها است.
در ادامه این نشست خبری، گری لوئیس در پاسخ به سئوالی در خصوص اولویتهای پیشگیری و درمان ایدز در ایران صحبت کرد. او گفت: سئوال اینجاست اگر بخواهیم همین امروز شروع کنیم چطور می شود روند این بیماری را متوقف کرد؟ سه نکته ساده داریم: نکته اول این است که در این مرحله، می دانیم باید چه کنیم تا بیماری متوقف شود. بحث دیگر این است که اقدامات را باید در پیش گرفت و به صورت صحیح انجام داد. سوم مطلب نیز این است که باید اقدامات به اندازه کافی انجام شود.او توضیح داد: در این جلسه درباره همه اقدامات صحبت شد. درباره نیاز و ضرورت آگاه سازی عمومی صحبت کردیم که هم اکنون مشغول آن هستیم. در مورد آگاهسازی و پیشگیری از انتقال مادر به کودک، درباره پیشگیری در زندانها و همچنین داروهای ARV حرف زدیم.
لوئیس از شرایط فرهنگی مساعد ایران برای کنترل ایدز سخن گفت و توضیح داد: مطلبی را می خواهم درباره ایران بگویم. در حوزه فراهم آوردن سرنگ های پاک و همچنین تغییر درمان به روش خوراکی و متادون، ایران جزء پیشروهای جهان است. در کشورهایی کار کردم که به دلایل باورمندانه، شیوه های شواهد مدار یعنی در اختیار قرار دادن سرنگ پاک و درمان خوراکی را اصلا استفاده نمی کنند. از این رو است که تصور می کنم بسیار مهم است شیوه ای که در ایران داریم، یعنی استفاده از یک روش پزشکی و بالینی و مبتنی بر شواهد برای رسیدن به درمان را به رسمیت بشناسیم و بدانیم چقدر مهم است. علاقمندم در بعد دیگری به مسئله رسیدگی HIV-AIDS بپردازم. باشگاه های مثبت زیادی در ایران ایجاد شده و مشغول کار هستند.
او درباره باشگاه های مثبت گفت: این فضاها، فضاهای امنی هستند که مبتلایان به همراه بستگانشان مراجعه می کنند و بدور از تعصبات و ننگ و عار از امکانات درمان برخوردار می شوند. برنامه توسعه سازمان ملل و UNAIDS از این باشگاه ها حمایت می کند. امیدوارم رسانه ها نقش خود را در انعکاس این مسایل به جامعه مدنی و بقیه جامعه، در نظر بگیرید تا نیازهایی که برای کاهش فاصله با اهداف جهانی که شعار امسال است، پاسخ داده شود.
ایدز و فوتبال
در بخش دیگری از این نشست خبری، خبرنگار روزنامه خبر ورزشی درباره نقش ورزش و فوتبال در پیشگیری از ایدز پرسید. لوئیس جواب داد: یک ساعتی وقت برای این سئوال لازم است. ولی در 5 کلمه خلاصه می گوییم می توانم حتی در دو کلمه جواب بدهم. مجیک جانسون، 20 سال پیش به ایدز مبتلا شد. او الان زنده است. سالم است، از بین نرفته و همینطور هم مولتی میلیونر شده است. درباره فوتبال می توان گفت مسئله HIV به قهرمانان بیشتر احتیاج دارد. در این مورد، قهرمان کسی است که مبتلا به HIV است ولی قادر به صحبت درباره وضعیت خود است و خجالت نمی کشد. او گفت: در واقع، قهرمان در فوتبال از نظر من کسی است که با مبتلا به ایدز، دست می دهد، غذا می خورد و رو به دوربین می گوید لازم است فاصله را کاهش دهیم. (شعار امسال روز جهانی ایدز)
درودی نیز در این باره گفت: کمپینی را کشورهای حاضر در جام جهانی در حاشیه این جام ترتیب دادند ایران نیز در این کمپین حضور داشت. این کمپین این بود: مواظب باش از ایدز گل نخوری، یعنی دو معنی داشت، یکی اینکه اهداف رسیدن به جامعه عاری از ایدز را در نظر داشته باشیم و همچنین مسئله گل نخوردن و مبتلا نشدن به ایدز بود.
نظر دهید