اداره کل دامپزشکی استان تهران

وده شما خوشحال است یا ناخوش؟

این مقاله زمانی برای معاینه روده است - به معنی واقعی کلمه. کریستی کینگ، سخنگوی آکادمی تغذیه و رژیم های غذایی می گوید: "فهمیدن این که روده سالم است یا خیر به آن آسانی که هر کس فکر می کند نیست". دلیلش این است که، با توجه به گفته دکتر اسکات شریبر Scott Schreiber پزشک کاردرمان و متخصص تغذیه بالینی " علائم و نشانه های یک روده ناسالم بسیار بیشتر از نفخ، یبوست یا اسهال است."

روده یک عضو پیچیده است. و به لطف پیشرفت های اخیر در نحوه تجزیه و تحلیل تریلیون باکتری که در داخل بدن ما زندگی می کنند(با نام مستعار میکروبیوم روده)،محققان شروع به درک میزان پیچیدگی آنها برای پیدا کردن ارتباط بین سلامت روده و سلامت میزبان مهربان آن (یعنی ما) کردند. شریبر به برخی جنبه های کمتر قابل مشاهده آن از قبیل حساسیت های غذایی، اضطراب، بیماریهای خود ایمنی و عفونت مکرر اشاره می کند.

آیا روده شما به اندازه ای که باید سالم هست؟

در ادامه برخی از نشانه های شگفت آوری که خبر از عدم توازن میکروبی روده دارند را می خوانید.

1-آیا به آسانی بیمار می شوید؟

سیستم گوارش مجهز به بزرگترین و پیچیده ترین بخش سیستم ایمنی بدن انسان است. در میان سایر موارد ، یک روده متعادل شامل میکروبهایی است که پیام رسانهای شیمیایی ترشح کرده که به سلولهای سیستم ایمنی (T Cells) اجازه می دهند ما را در برابر عوامل بیماری زا ( میکروبهای مهاجم) و مواد مضر خارجی محافظت کنند.

داشتن باکتریهای مفید در حد کفایت فضای روده را اشغال کرده و به میکروبهای فرصت طلب که در صورت داشتن جای زیاد به سرعت رشد می کنند  اجازه رشد نمی دهند و به این ترتیب از ما محافظت می کنند. کینگ می گوید " بخش اعظم سیستم ایمنی در روده قرار دارد، پس اگر به آسانی بیمار می شوید تعدادی باکتری خوب روده می تواند کمک کننده باشد."

2- آیا از درد مفاصل رنج می برید؟

علت بیماری آرترید روماتوئید (RA)، یک بیماری خود ایمنی که به مفاصل حمله می کند مشخص نیست. محققین گمان می کنند که پاسخ آن ممکن است در میکروبهای روده نهفته باشد، شاید به این دلیل که روده بخش مهمی از سیستم ایمنی را داراست. این ایده که ممکن است میکروهای روده بر پاسخهای ایمنی بدن خارج از سیستم گوارش نقش داشته باشند جدید است. اما درستی این مطلب که در  مجله Nature Reviews Rheumatology منتشر شده روی حیوانات آزمایش شده است.کینگ اضافه می کند علاوه بر ارتباط روده با مفصل،بیماری آرترید روماتوئید اغلب با سایر بیماریهای خودایمنی مثل سلیاک یا سندروم روده تحریک پذیر در ارتباط است.

3- آیا حساسیت غذایی دارید؟

حساسیت های غذایی بسیار متنوع بوده و دنیای راز آلودی دارند. کینگ با این گفته موافق است که "تشخیص حساسیت غذایی اغلب بدون ثبت غذاها و واکنش بدن به هریک مشکل و غیر ممکن است.  او توصیه می کند با یک متخصص تغذیه و رژیم همکاری کنید تا به شما کمک کند بدانید چه غذایی برایتان مشکل ساز است.  آنچه کارشناسان این حوزه می گویند این است که با ارتقای سطح باکتریهای خوب روده می توان به درمان برخی حساسیت های غذایی مانند عدم تحمل لاکتوز کمک کرد. یک مقاله در مجله تغذیه انگلستان به این مطلب اشاره داشته که مصرف پروبیوتیکها می تواند به افرادی که در جذب لاکتوز مشکل دارند کمک کند.

4- اضطراب دارید؟

شواهد محکمی از ارتباط بین روده و مغز وجود دارد. مقاله اخیری که در سالانه بیماریهای روده منتشر شده عنوان کرده که میکروبهای روده مواد شیمیایی مغز را در پاسخ به استرس و اضطراب تنظیم می کنند.

کینگ می گوید" روده مغز دوم بدن است" و پژوهشگران در حال اثبات این هستند که افرادیکه از افسردگی و اضطراب رنج می برند میکروبهای روده ای تغییر یافته ای دارند. مجله بیماریهای روده گزارش می دهد که پروبیوتیکهای خاصی می توانند سطح کورتیزول مرتبط با استرس و رفتاری های مضطربانه را کاهش دهند. البته کینگز می گوید: "که  هنوز تحقیقات برای پاسخ به این سوال که کدام باکتری خوب می تواند برای مغز ما مفید باشد؟ ادامه دارد."

 

5- آیا پس از مصرف آنتی بیوتیکها دچار اسهال می شوید؟

آنتی بیوتیکها مثل شمشیر دولبه عمل می کنند هم باکتریهای بد را از بین می برند و هم باکتری های خوب را و توازن طبیعی باکتریهای خوب را به سمت باکتریهای بد به هم می زنند. به خاطر داشته باشید که حتی در شرایط طبیعی بدن حاوی باکتریهای بد هم هست اما تا زمانیکه تعداد باکتریهای خوب به باکتریهای بد برتری دارد ما آنها را حس نمی کنیم. در غیاب باکتریهای خوب، باکتریهای بد به سرعت رشد می کنند و مواد سمی ترشح می کنند که به روده آسیب می رساند و موجب التهاب و اسهال می شوند.

کینگ می گوید: "در هنگام مصرف آنتی بیوتیک در بسیاری موارد مصرف پروبیوتیکها یا غذاهای پروبیوتیک مثل ماست می تواند به ذخیره باکتریهای خوب کمک کند.خوشبختانه اسهال پس از یک هفته از قطع مصرف آنتی بیوتیک از بین می رود اما  تغییرات پیچیده در میکروبیوم های روده ممکن است برای مدت طولانی تر باقی بمانند که اثرات نهایی آنها هنوز مشخص نیست.