ویژه نامه امت واحده (به مناسبت هفته وحدت)
برای ایستادگی در برابر توطئه های دشمنان اسلام، «وحدت» مهمترین عامل موفقیت به حساب آمده و هرگونه کوتاهی در این راه سبب دوری از اهداف و آرمانهای بلند اسلام خواهد بود. پیامبران الهی که خود نیز از میان مردم برانگیخته شده اند، با اتّصال و ارتباط با مجاری وحی کوشیده اند تا آدمی را حول یک محور گرد هم آورند تا در پرتو وحدت کلمه، عظمت و اقتدار نظام الهی را به نمایش گذاشته شود و مردم به سعادت حقیقی دست یابند. ایام ولادت پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله فرصت مغتنمی است تا امت اسلام در سایه این پیامبر رحمت، به ریسمان الهی چنگ زده و از تفرقه بپرهیزند.
مفهوم شناسی وحدت اسلامی
مفهوم اتحاد اسلامی که در صد سال اخیر میان علما و فضلا و روشن فکران اسلامی مطرح است، این نیست که فرقه‌های اسلامی به خاطر اتحاد اسلامی، از اصول اعتقادی یا غیراعتقادی خود صرف نظر کنند و به اصطلاح، مشترکات همه فِرَق را بگیرند و مختصات همه را کنار بگذارند؛ چه، این کار نه منطقی است و نه عقلی.
آنچه بزرگان اسلامی در نظر داشتند، این بود که فرقه‌های اسلامی در عین اختلافاتی که در کلام و فقه و غیره با هم دارند، به واسطه مشترکات بیشتری که در میان آنها هست، می‌توانند در مقابل دشمنان خطرناک اسلام، دست برادری بدهند و جبهه واحدی تشکیل دهند. این بزرگان هرگز درصدد طرح وحدت مذهبی تحت عنوان وحدت اسلامی که هیچ گاه عملی نیست، نبودند.
مسئله شناسی دکترین وحدت اسلامی
وحدت اسلامی از پیدایش تاریخی تا گرایش واقعی
اتحاد ملی، انسجام اسلامی و چهار سؤ ال
پیام وحدت اسلامی الغای مذاهب اسلامی نیست
الگوهای چهارگانه وحدت اسلامی و نظریه میرزا خلیل کمره ای
ضرورت وحدت اسلامی
« وحدت» و « اتحاد» از مهمترین مسائلی هستند که مسلمانان از صدر اسلام تاکنون، برمبنای تعالیم اسلامی و دیانت توحیدی با آن مواجه بوده اند. در منابع اسلامی – به ویژه در قرآن کریم – از مسلمانان با واژه‌های « امت» و « امت واحده » یادشده و در زبان سیاست مداران و مصلحان مسلمان نیز از وحدت و اتحاد بین امت مسلمان با اصطلاح « اتحاد اسلامی» یاد می‌شود. وجود اتحاد اسلامی بر توانایی و مقاومت جامعه برای مقابله با دشمنان خارجی می‌افزاید و فراهم کننده قدرتی حقیقی است؛ زیرا اگر مسلمانان از نیروی عظیم انسانی، امکانات فراوان مادی، موقعیت‌های استراتژیک، فرهنگ و روحیه اعتقادی و فکری بالا برخوردار باشند، اما میان این اجزا و عناصر پراکنده اتحاد ایجاد نشود، این مجموعه بزرگ کارآیی لازم را نخواهد داشت.
وحدت اسلامی، ضرورتی برای امروز
« وحدت اسلامی» ؛ مسأله استراتژیک
وحدت شیعه و سنی؛ پاشنه آشیل استکبار
وحدت در آموزه‌های اسلامی چه جایگاهی دارد
ضرورت « وحدت اسلامی» و راهکارهای تحقق آن
اهمیت وحدت اسلامی از دیدگاه قرآن و حدیث
وحدت اسلامی در قرآن
الف) در سوره آل عمران، آیه ۱۰۳ آمده است: « وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللّهِ جَمیعًا وَ لاتَفَرّقُوا؛ یعنی؛ همه با هم ریسمان الهی را محکم بگیرید و پراکنده نشوید» .
این آیه با کمال صراحت به موضوع « با هم بودن» و با هم دستورهای الهی را شنیدن و پراکنده اجرا نکردن توجه کرده است. اندک توجهی به مفهوم آیه می‌رساند که عنایت این کتاب آسمانی به این است که مسلمانان متفرق و پراکنده نباشند.
ب) سوره آل عمران، آیه ۱۰۵ می‌فرماید: « وَ لا تَکُونُوا کَالّذینَ تَفَرّقُوا وَ اخْتَلَفُوا مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْبَیِّناتُ وَ أُولئِکَ لَهُمْ عَذابٌ عَظیمٌ؛ یعنی شما مانند دیگران (پیروان سایر ادیان) مباشید که پس از آن که آیات روشن الهی بر ایشان آمد، فرقه فرقه شدند و اختلاف پیدا کردند؛ برای چنین کسانی عذاب عظیم است» .
مفهوم این آیه نیز واضح است. این آیه مخصوصاً به تفرقات مذهبی، یعنی فرقه فرقه شدن‌ها و به وجود آمدن مذاهب، اشاره می‌کند؛ زیرا این نوع اختلافات از هر نوع دیگر خطرناک‌تر است.
وحدت اجتماعی از منظر قرآن کریم؛ راه کارها، عوامل و آثار
تحلیل و بررسی آیات اجتماعی و سیاسی قرآن با رویکرد وحدت اسلامی و تمدن نوین اسلامی
بررسی موانع و عوامل وحدت اسلامی از منظر آیات قرآن کریم
امت واحده از همگرایی تا واگرایی
ضرورت انسجام میان مسلمانان از دیدگاه قرآن
اهمیت دست یابی به اتحاد و انسجام در جامعه
رویکرد تفسیر به موضوع وحدت اسلامی (با تکیه بر تفاسیر فریقین)
وحدت اسلامی در سخن معصومان علیهم السلام
حدیثی را شیعه و سنی از رسول اکرم (ص) روایت کرده‌اندبه این مضمون: « ثَلاثةٌ لایَغِلُّ عَلَیهنّ قَلبُ عبدٍ مُسلم: اخلاصُ العَمَل لله وَ النَّصیحةُ لاِئَمةِ المُسلمین و اللّزومُ لجماعَتهم؛ یعنی سه چیز است که هرگز دل مرد مسلمان در مورد آنها نمی‌لغزد و خیانت نمی‌کند: عملی را خالصاً لوجه الله به جا آوردن، خیرخواهی برای پیشوایان مسلمانان، همراهی و ملازمت جماعت مسلمین» .
در کافی آمده معاویةبن وهب گفت: از امام صادق (ع) پرسیدم: « ما (یعنی شیعیان) چگونه باید با دیگران (اهل تسنن) معاشرت کنیم؟ تکلیف ما با آنها چیست؟ » امام (ع) فرمود: « ببینید ائمه شما چگونه رفتار می‌کنند مانند امامان خود رفتار کنید. به خدا قسم! امامان شما بیماران آنها را عیادت می‌کنند، جنازه‌های آنها را تشییع می‌کنند، برای آنها شهادت می‌دهند» (یادداشتهای استاد مطهری، ج۲، صص209-210)
انسجام اسلامی در روایات از دیدگاه شیعه و اهل سنت
وحدت ملی در نگاه امام علی علیه السلام
اتحاد و انسجام اسلامی در نهج البلاغه
وحدت اسلامی یا وفاق تشیع و تسنن در سخنان امام علی (ع)
اتحاد و همبستگی در نهج البلاغه
وحدت اسلامی در سیره عملی اهلبیت علیهم السلام
مهمترین عاملی که سبب شد حضرت پس از جریان سقیفه از اقدام نظامی علیه خلفا امتناع ورزد مصلحت حفظ نظام اسلامی بود، تا در سایه آرامش سیاسی و پرهیز از تفرقه ریشه نهال نو پای حکومت اسلامی استوار گردد. سیره امام علی (علیه السلام) در حوادث پس از رحلت پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) بهترین گواه بر خیراندیشی، مصلحت جویی و وحدت طلبی آن بزرگوار است.
در جریان شورای شش نفره‌ایکه برای تعیین خلیفه تشکیل شد گرچه هواخواهی و غرض ورزی بعضی از حاضران در انجمن سبب شد بار دیگر امر خلافت به بیراهه رود، ولی آن حضرت همچنان به استراتژی مدارا و مسالمت خود ادامه داد. او می‌گفت: « همانا می‌دانید که من از دیگران به خلافت شایسته ترم. به خدا سوگند همچنان سازش خواهم کرد چندان که امور مسلمانان سلامت باشد و تنها به من جفا رفته باشد، این کار من در تمنای پاداش و فضیلت آن و نشانه بی‌میلی من به زر و زیوری است که شما بر سر آن به رقابت برخاسته اید. »
سیره پیامبر صلی الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم السلام در تحکیم وحدت امت اسلامی
راهبرد پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله در فرهنگ سازی وحدت اسلامی
نگاهی به راه بردهای ارزشی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در مسیر وحدت اسلامی
سیره اهل بیت در ایجاد وحدت میان مسلمانان
انسجام اسلامی در سیره اهل بیت (علیهم السلام)
راه کارهای تحکیم وحدت اسلامی از نگاه امامان شیعه (ع)
راهکار وحدت امّت همراه با ویژگی هدایت، در نگاه قرآن و سنّت
بررسی اهمیت و جایگاه وحدت از دیدگاه امام علی علیه السلام
تعامل امام علی علیه السلام با خلفا در جهت وحدت اسلامی
وحدت ملّی در گفتار و سیره امام علی (ع)
تعامل امام علی (ع) با خلفا در جهت وحدت اسلامی
نقش فاطمه زهرا « علیهاالسلام» در اتحاد و انسجام اسلامی (1) (2)
نهضت امام حسین (ع) و انسجام اسلامی
سیرهٔ امام صادق علیه السلام در تعامل با اهل سنت
راهبردهای وحدت اسلامی
اگر خواهان عملی شدن و کار آمدی اصل عمومیت و جهانی بودن اسلام هستیم، باید از هرگونه اقدامی که موجب پراکندگی و فرقه گرایی می‌شود، پرهیز کنیم، زیرا وجود و وحدت امت اسلام، حقیقتی عقیدتی، تشریعی و تاریخی است و در این نکته مطلقاً جای بحثی نیست و این که امت اسلام به رغم تنوع نژادی و زبانی و مذهبی، باید در قالب وحدت و واحدی سازمان بیابند، امری است که باید به رسمیت شناخته شود و آثار این وحدت در همه روابط مسلمانان و اشتراک منافع آنان و صف بندی اشان درمقابل بیگانگان باید دیده شود.
باید از وقایع تاریخی‌ایکه به پیدایی انشعابات سیاسی انجامیده، فراتر رفت. این انشعابات سیاسی رفته رفته در اختلافات علمی و فکری درحوزه فقه - چه در بُعد ادله و چه در بُعد استنباط- تأثیر برجای نهاد. ما باید از سطح این وقایع فراتر رویم و در آگاه کردن عامه مردم به این وقایع تاریخی و آثار سیاسی اش، شیوه‌ایرا به کار گیریم که به وحدت مسلمانان، زیان نرساند و موجب گسست نشود. زیرا کشمکش‌های مذهبی بر سر وقایع گذشته، وضعیت کنونی امت را به شدت ناگوار و ناهموار می‌کند و موجب جدایی میان مجموعه‌های امت می‌شود و این همان وضعی است که امام علی علیه السلام و فرزندان او از در افتادن در آن پرهیز داده‌اندو حتی برای اجتناب از گسست در میان امت، فداکاری‌های مادی و معنوی فراوان نمودند.
اندیشه وحدت اسلامی در عصر حاضر
استراتژی شیعه در مواجهه با تفرقه مذهبی
فقه مقارن؛ بهترین روش دست یابی به وحدت اسلامی
تعدد مذاهب و مسئله تقریب و وحدت اسلامی
ضرورت و راهکارهای وحدت مسلمانان و تشکیل تمدن نوین اسلامی
درآمدی بر وحدت اسلامی در عرصه دیپلماسی فرهنگی
گامی در مسیر درک عمیق از وحدت اسلامی
عوامل وحدت آفرین
ایمان به خداوند و اطاعت: قرآن کریم می‌فرماید: ایکسانی که ایمان آورده اید. اطاعت کنید خدا و پیامبر و أولِی الأمْر را و هرگاه در چیزی نزاع داشتید، آن را به خدا و پیامبر واگذارید (و از آنها داوری بطلبید)؛ اگر به خدا و قیامت اعتقاد و ایمان دارید.
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ أَطِیعُواْ اللّهَ وَأَطِیعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِی الأَمْرِ مِنکُمْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَی اللّهِ وَالرَّسُولِ إِن کُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ ذَلِکَ خَیْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْوِیلا؛
توجه به مشترکات: قُلْ یَا أَهْلَ الْکِتَابِ تَعَالَوْاْ إِلَی کَلَمَةٍ سَوَاء بَیْنَنَا وَبَیْنَکُمْ أَلاَّ نَعْبُدَ إِلاَّ اللّهَ؛ بگو‌ایاهل کتاب! بیایید به سوی سخنی که میان ما و شما یکسان است؛ که جز خداوند یگانه را نپرستیم…
حضور در مسجد و جماعت: قرآن کریم می‌فرماید: وَأَقِیمُواْ الصَّلاَةَ وَآتُواْ الزَّکَاةَ وَارْکَعُواْ مَعَ الرَّاکِعِینَ؛ و نماز را به پا دارید؛ و زکات را بپردازید، و همراه رکوع کنندگان رکوع کنید.
حضور در نماز جماعت [با آداب، ارکان و اهمیتی که برای آن ذکر شده] در جهت تقویت وحدت، انسجام و هماهنگی مسلمان است.
تمسک به قرآن و عترت تنها راه وحدت در نگرش فریقین
وحدت اسلامی در آینه نماز آدینه
پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، محور و الگوی وحدت امت اسلام
وجود نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه واله وسلم)، بزرگترین مایهٔ وحدت در همهٔ ادوار اسلامی بوده است و امروز هم می‌تواند باشد؛ چون اعتقاد آحاد مسلمانان به آن وجود اقدس بزرگوار، با عاطفه و عشق توأم است و لذا آن بزرگوار، مرکز و محور عواطف و عقاید همهٔ مسلمانهاست و همین محوریت، یکی از موجبات انس دلهای مسلمین و نزدیکی فرق اسلامی با یکدیگر به حساب می‌آید.
ابعاد شخصیت نبی اکرم را هیچ انسانی قادر نیست به نحو کامل بیان کند و تصویر نزدیک به واقعی از شخصیت آن بزرگوار ارایه نماید. آنچه ما از برگزیدهٔ پروردگار عالم و سرور پیامبران سراسر تاریخ شناخته و دانسته ایم، سایه و شبحی از وجود معنوی و باطنی و حقیقی آن بزرگوار است؛ اما همین مقدار معرفت هم برای مسلمانان کافی است تا اولا، حرکت آنها را به سمت کمال تضمین کند و قلهٔ انسانیت و اوج تکامل بشری را در مقابل چشم آنان قرار بدهد و ثانیا، آنها را به وحدت اسلامی و تجمع حول آن محور تشویق کند.
دیدگاه کلینی، مفید و… درباره روز میلاد پیامبر اکرم (ص) دوازدهم یا هفدهم ربیع الاول
وجود پیامبر (ص) بزرگترین مایه وحدت در همه ادوار اسلامی
وحدت اسلامی و راهکارهای سیاسی - فرهنگی پیامبر اکرم (ص)
منشور برادری و همزیستی (نخستین گام‌های پیامبر(ص) اتحاد ملی و انسجام اسلامی)
گفته‌ها و رفتارهای وحدت آفرین رسول اکرم (ص)
نگاهی به راه بردهای ارزشی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله
وحدت اسلامی در کلام علما و اندیشمندان
علامه سیدمحمدحسین طباطبائی با تأکید برلزوم عمل گرایی شیعه با اهل سنت می‌فرماید:
« شیعیان صدر اسلام هرگز از صف اکثریت کنار نرفته و در پیشرفت امور عامه اسلامی، با عموم مسلمانان تشریک مساعی و بذل نصح می‌نمودند و هم اکنون نیز بر عموم مسلمانان لازم است که اتفاق خود را در اصول آیین مقدس اسلامی در نظر گرفته و از این همه فشار و ناراحتی که در طول این مدت از بیگانگان و عوامل خارجی کشیده اند، به خود آمده و تفرقه عملی را کنار گذاشته و در یک صف قرار گیرند. »
سیدقطب، وحدت را فوری‌ترین نیاز امت اسلامی دانسته و می‌گویند:
« مسلمانان به تعبیر قرآن « التی هی اقوم» باید ابتدا اساسی‌ترین عمل که ضروری‌ترین و فوری‌ترین آنهاست را در پیش گیرد، یعنی تحصیل جماعت که در قرآن به « اعتصام» تعبیر شده است. چون شرط نتیجه بخش بودن عمل، همگانی بودن آن است. تا تفرق و روشهای مختلف در عمل، اثر آن را خنثی نکند. »
شیخ محمدحسین کاشف الغطاء در عبارتی نغز لزوم وحدت امت اسلامی را اینگونه بیان می‌دارد:
« بنی الاسلام علی دعامتین: کلمه التوحید و توحید الکلمه. »
شیخ محمد غزالی مصری با شکوه از جدالهای دینی می‌گوید:
« دین امر به زدودن شقاق و نزاع می‌کند و به وحدت و همبستگی دعوت می‌نماید، چه اینکه خداوند می‌فرماید: « و اعتصموا بحبل الله جمیعاً ولاتفرقوا» و نیز می‌فرماید: « ولاتنازعوا فتفشلوا» اما سوگمندانه، ما رویاروی این نصوص و محکمات هستیم. با یکدیگر بنام دین می‌ستیزیم و هر یک به راهی می‌رویم و در آن تعصب می‌ورزیم و با دیگر برادران خود دشمنی می‌کنیم. »
آراء متفکران جهان اسلام پیرامون انسجام اسلامی
وحدت اسلامی در اندیشه سیاسی شرف الدین
مبادی و مبانی همگرایی مذهبی از منظر استاد شهید مطهری (ره)
اهتمام به فقه مقارن به وحدت مذاهب اسلامی کمک می‌کند
اهل تسنن برادر ما نیستند، نفس و جان ما هستند
وحدت بیرونی با برگزاری همایش و قرارداد شکل نمی‌گیرد، بلکه باید قبل از آن وحدت درونی ایجاد شود
وحدت، تنها با شعار محقق نمی‌شود؛ همه به میدان بیایند
اعتقاد ما به ولایت فقیه قوی‌تر از ایرانی هاست
وحدت اسلامی در کلام امام خمینی (ره)
اگر مسلمین به حسب امری که خدای تبارک و تعالی فرموده است، « و اعتصموا بحبل الله جمیعا و لا تفرقوا» ، عمل می‌کردند، تمام مشکلاتشان، مشکلات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی شان رفع می‌شد و هیچ قدرتی نمی‌توانست با آن مقابله کند؛ لکن مع الاسف به واسطه غفلت بعضی و عدم توجه بعضی و تغافل بعضی، از این محروم ماندند و تا این امر الهی تحقق پیدا نکند، باید مسلمین انتظار گرفتاری‌های بیشتر داشته باشند. (صحیفه نور، ج ۷، ص 176)
اگر دول اسلامی و ملل مسلمان به جای تکیه به بلوک شرق و غرب، به اسلام تکیه می‌کردند و تعالیم نورانی و رهایی بخش قرآن کریم را نصب عین خود قرار داده و به کار می‌بستند، امروز اسیر تجاوزگران صهیونیسم و مرعوب آمریکا و مقهور اراده سازشکارانه و نیزنگ بازی‌های شیطانی شوروی واقع نمی‌شدند. دوری دول اسلامی از قرآن کریم، ملت اسلام را به این وضع سیاه نکت بار، مواجه ساخته است. (صحیفه نور، ج ۱، ص 186)
وحدت مسلمین از دیدگاه امام خمینی (ره)
ویژگی همبستی و وحدت اسلامی در اندیشهٔ سیاسی امام خمینی (ره)
کارکردهای اجتماعی وحدت در اندیشه امام خمینی رحمه الله بر اساس رویکرد وحدت سیاسی
درآمدی بر ضرورت وحدت و همگرایی در جهان اسلام با تاکید بر اندیشه امام خمینی قدس سره
نگاهی به چشم انداز وحدت در کلام و پیام حضرت امام خمینی
استراتژی وحدت جهان اسلام در اندیشه امام خمینی قدس سره
آرمان وحدت اسلامی در اندیشه امام خمینی
راهکار وحدت سیاسی جهان اسلام در اندیشه امام خمینی رحمه الله
دیدگاههای امام خمینی (س) پیرامون وحدت کلمه و کلمه وحدت
وحدت اسلامی از منظر امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری
وحدت اسلامی در کلام مقام معظم رهبری
امت اسلامی تنها به این جرم که چون نقطه ثروتمند دنیا قرار گرفته است، چون گردش چرخ تمدن کنونی دنیا متوقف بر امکاناتی است که در این نقطه از دنیا به وفور موجود است، مورد طمع و دست اندازی قدرت‌ها قرار گرفته که در این راه، هر گونه جنایتی را برای خودشان مجاز می‌شمارند. این، وضع امت اسلامی است. آیا امت اسلامی در مقابل این دست اندازی قدرتمندانه، نمی‌تواند از خود دفاع کند؟ جواب این است که چرا ما می‌توانیم دفاع کنیم. ما ابزارهای زیادی را برای دفاع از حق و موجودیت خود در اختیار داریم. ما جمعیت بزرگی هستیم. ما ثروت عظیمی داریم. ما انسان‌های برجسته وسرمایه معنوی داریم که به مردم ما قدرت ایستادگی در مقابل زورگویان را می‌دهد. ما فرهنگ و تمدن با سابقه‌ایداریم که در دنیا کم نظیر است. ما خیلی امکانات داریم. بنابراین، بالقوه می‌توانیم دفاع کنیم؛ اما چرا دفاع نمی‌کنیم؟ چرا عملاً در میدان، کاری از ما برنمی آید؟ چون با هم متحد و یکی نیستیم؛ چون به بهانه‌های گوناگون، ما را از هم جدا کرده اند؛ لشگر عظیم و مجهزی به نام امت اسلامی را به گروه‌هاییکه هم و غمشان مقابله و مبارزه با هم، ترسیدن از هم و تعرض به هم و پنجه زدن به صورت یکدیگر است، تقسیم کرده اند. در این شرایط، معلوم است که این لشگر، کارایی نخواهد داشت. (پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری، ۱۸.۲ / 83)
وحدت و یکدلی مسلمانان در نگاه مقام معظم رهبری (دام ظلّه)
گلچین سخنان مقام معظم رهبری مدظله؛ راهکارهای ایجاد وحدت بین مسلمین و وظایف مسلمانان
انسجام اسلامی از دیدگاه مقام معظم رهبری
اهمیت استراتژیک وحدت اسلامی و راه وصول به آن از دیدگاه مقام معظم رهبری
بیانات معظم له در دیدار میهمانان شرکت کننده در اجلاس وحدت اسلامی
درس گفتار قرآنی رهبر معظم انقلاب- ۱۰؛ وحدت اسلامی
تاریخ وحدت اسلامی
خط انبیاء الهی در طول تاریخ، خط وحدت بوده و این که اختلاف ناشی از دشمنی و کینه بوده است. آنچه را رسول اکرم صلی الله علیه و آله خواسته است همانا زندگی امت واحده است که با همکاری و تعاون و تضامن در راه کسب رضای خداوند حرکت کند. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در راه ایجاد وحدت چنان کوشیده است که جای هیچ شکی نیست. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله مؤمنین را برادر یکدیگر خوانده است. و در آغاز رسالتش همت به تشکیل جامعه و ایجاد وحدت گماشت، و در راه تالیف قلوب مردم تلاش کرد. هجرت پیامبر به مدینه نیز در راستای ایجاد وحدت و اخوت بین مسلمانان انجام گرفت. عمل به کتاب و سنت از مشترکات مورد اتفاق مسلمین است.
بزرگان و امامان معصوم علیهم السلام هموراه تاکید و دعوت به وحدت بین امت و اجتماع مسلمانان نموده اند. رمز موفقیت و سعادت جامعه اسلامی را همان وحدت و دوری از تفرقه و اختلاف می‌دانند. حتی دستور به شرکت در نماز جماعت آنان داده شده است. مانند آنکه سماعه از امام صادق (ع)، از ازدواج و نماز خواندن با اهل سنت پرسش نمود، در پاسخ فرمود. پیامبر خدا با آنان وصلت نمود.
مصلحان جهان اسلام مانند آیت الله بروجردی همواره دم از « جهان اسلام» و « وحدت امت اسلامی» می‌زد و اصطلاحات دیگر مانند « تقریب مذاهب» ، « انسجام اسلامی» ، « اصلاح امور مسلمین» را به کار نمی‌برد، اما اندیشه داوری او همه این مفاهیم را در بر می‌گرفت.
شیخ محمود شلتوت از علمای معروف اهل سنت نیز قایل به وحدت و همگرایی بین مسلمانان بود و از اهل سنت درخواست می‌نمود که از برخوردهای فیزیکی، و عوامل تفرقه پرهیز نموده و با شیعیان اتحاد داشته باشند.
اندیشه وحدت امام خمینی (ره) از مهمترین و نابترین اندیشه‌های آرمانی محسوب می‌شود که این اندیشه نقطه عطف تاریخی در وحدت اسلامی محسوب می‌شود، آرمان وحدت امام از آنجا ناشی می‌شود که تفرقه در میان امت اسلامی نتایج ذلت باری ببار آورده که جبران آنها شاید هرگز امکان پذیر نباشد، زیرا اجانب بر مسلمین سیطره یافته و جوامع اسلامی تحت سلطه استعمار فروپاشیده اند، مسلمانان شخصیت و شرافت انسانی خود را از دست داده و در همه ابعاد عقب مانده‌اندبنابراین استقلال و آزادی و عظمت خود را از کف داده و به شرق و غرب وابسته شده اند، با توجه به این شرایط ننگین است که امام ضرورت وحدت را شدیدا لمس و احساس می‌کند و برای اصلاح جامعه بشری قیام می‌نماید تا با ایجاد همبستگی اسلامی و بالاتر از آن بین مستضعفین جهان از دخالت ابرقدرتها در مقدرات کشورهای اسلامی جلوگیری نموده و آنان را به سر منزل پیروزی رهنمون گردد.
وحدت اسلامی از پیدایش تاریخی تا گرایش واقعی
سیاست‌های حکومت آل بویه در جهت تحکیم وحدت میان شیعه و اهل سنت
جمهوری اسلامی ایران، منادی وحدت
منادیان وحدت اسلامی
چهره شاخص مصلحان وحدت طلب امت اسلامی « سید جمال الدین اسدآبادی» است که به همراه شاگردش « شیخ محمد عبده» ، وحدت اسلامی را از مهمترین اهداف آرمانی خود می‌دانست و در این راه تلاش و کوشش فراوانی به عمل آورد. در این راستا، وی وطن خاصی برای خویش انتخاب نکرد و در طول عمر مبارزاتی خود به کشورهای متعدد سفر نمود و سکنی گزید. دیگر فردی که در راه وحدت اسلامی اقدام نمود، رئیس جامع الازهر مصر، شیخ محمود شلتوت بود که فتوای جواز پیروی از فقه شیعه را صادر نمود و مذهب تشیع را در ردیف چهار مذهب فقهی اهل سنت برسمیت شناخت. تأسیس مرکز « دارالتقریب بین المذاهب الاسلامیه» در قاهره توسط ایت الله محمد تقی قمی در ایجاد این گرایش معتدل در شخص شیخ محمود شلتوت مؤثر بود و تلاشهای بی‌شائبه مرجع تقلید تامه جهان تشیع، حضرت ایت الله العظمی بروجردی در صدور فتوای شیخ شلتوت و برسمیت شناخته شدن مذهب شیعه در کنار مذاهب چهارگانه اهل تسنن که وحدت اسلامی را وارد مرحله نوینی می‌کرد. نقش بسزایی داشت.
علی رغم این تلاشهای وحدت طلبانه علمای شیعه و اهل تسنن، دولتها و ملتهای اسلامی همچنان در تب و تاب تفرقه می‌سوختند و استعمارگران شرق و غرب با دامن زدن به آتش تفرقه به غارت منابع کشورهای اسلامی می‌پرداختند. آغاز نهضت اسلامی امام خمینی در سال ۱۳۴۲ و وقوع انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ ایران نقطه عطف تفکر وحدت اسلامی – وحدت شیعه و سنی از یک طرف و وحدت کشورها و دولتهای اسلامی از طرف دیگر – بود که شخص امام خمینی (ره) منادی این وحدت بود.
همکاریهای علمی میان دانشمندان شیعه و سنی
تاریخ و تبار اندیشه وحدت اسلامی میان فریقین در میان علمای معاصر امامیه
کاشف الغطاء فریادگر وحدت اسلامی
علامه شرف الدین عاملی؛ وحدت گرای مبارز
آیت الله بروجردی و وحدت مسلمانان
مروری بر دیدگاههای وحدت گرایانه حضرت آیةالله العظمی بروجردی
همبستگی اسلامی (از رؤیای علامه اقبال تا کارنامهٔ امام خمینی)
امام خمینی منادی وحدت در جهان اسلام
آیت الله خامنه‌ایاز جوانی به دنبال وحدت اسلامی بودند
وحدت در سیره و سخن آیت الله العظمی سیستانی
آثار علامه عسگری مایه وحدت جهان اسلام
اندوهیادی از منادی وحدت، شهید ماموستا دکتر شیخ الاسلام کردستانی
ابوشریف از فرماندهی نظامی تا فعالیت در عرصه تقریب
آسیب شناسی وحدت
استعمار واستکبار برای حاکمیت و سلطه سیاه و شیطانی خود در جستجوی زمینه‌های حاکمیت است. شعار کهنه و همیشگی آنها[ جدایی بیانداز و حکومت کن] بوده که یکی از مهمترین راههای رسیدن به آن ایجاد جو ناسالم و تکفیر در جامعه است. بنابراین استعمار را می‌توان یکی از علل و عوامل عمده واساسی ایجاد جو تکفیر و تفرقه در جوامع اسلامی و بدبینی نسبت به شخصیتهای اسلامی بشمار آورد. واگر بگوئیم موفق‌ترین راهی که استعمارگران برای از بین بردن نیروها و تضعیف مسلمانان بکار گرفته‌اندهمین اشاعه بدبینی‌ها واتهامات در جامعه مسلمین بوده سخنی بگزاف نگفته ایم.
دشمن در صورتی موافق خواهد شد که زمینه مناسب همکاری عوامل داخلی برای او مهیا گردد. آنچه می‌تواند عامل موثر و نقش زیربنائی داشته باشد، جهل و بی‌خبری پیروان مذاهب از یکدیگراست. جهل پیروان مذاهب اسلامی نسبت به عقائد واحکام شان است که باعث بدگمانی، تهمت زدن، و صف آرائی آنان در برابر هم می‌گردد و براثر همین بی‌اطلاعی و ناآگاهی است که برخی ازاهل سنت، شیعیان را کسانی می‌شناسند که دارای قرآنی غیراز قرآن موجود و پیامبرشان علی است و حجشان کربلا و نجف، ائمه را می‌پرستند بر خاکشان سجده می‌کنند و هر عمل صحیحی را که در برابر اهل سنت انجام می‌دهند، برای تقیه است و. . . واز آن طرف، اهل سنت در نظر شیعیان، دشمنان سرسخت علی واهل بیت پیامبر و در ردیف اهل کتاب و یا بدتراز آنان معرفی شده اند. ریشه تمامی این سوءظن‌ها و بدگمانی ها، جهل و بی‌خبری ازاحکام و عقائد یکدیگراست.
سلفی گری نوین در تقابل با راهبرد وحدت اسلامی
مبارزه با تفرقه سازان و تکفیریان جدای از دعوت به وحدت اسلامی نیست
اهانت به مقدسات شیعه و سنی حرام است
تشیع انگلیسی وحدت امت اسلامی را به خطر انداخته است
مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
اگر صفحات تاریخ را ورق بزنیم، خواهیم دید که چه برادرکشی‌هاییبه بهانة اختلاف شیعه و سنی صورت گرفته است و این اختلاف، منجر به قطع هرگونه ارتباط علمی و فرهنگی میان شیعه و سنی شده است؛ به گونه‌ایکه پیروان این دو مذهب، آن چنان به یکدیگر می‌نگریستند که گویی پیرو دو دین متفاوت اند.
دعوت تقریب مذاهب اسلامی، برای مقابله با این رویه شکل گرفت و بر پایهای علمی و ارشادی و با پشتوانة علما وشخصیتهای بزرگ اسلامی حرکت خود را آغاز کرد. شخصیتهای بزرگی که با توکل به خدا در این میدان پرجنجال گام نهاده، از هیچ حمله ومانع تراشی نهراسیدند.
در این میان، استاد محمدتقی قمی از حوزة علمیة شیعه، به قاهره، مرکز بزرگ جهان تسنن مهاجرت کرد و نهال تقریب را نشاند. وی برای اهل سنت تبیین کرد که شیعه را با فرقة غلاة و مخطئه اشتباه گرفته اند، هم چنان که شیعه نیز اهل سنت را با فرقة ناصبی اشتباه گرفته است. او در تبادل اندیشه با علمای اهل سنت و طرح اندیشه‌های خود همه را به وحدت کلمه و سعة صدر دعوت کرد. حاصل این تبادل نظر، اندیشه ایجاد مرکزی به نام دارالتقریب بین المذاهب الاسلامیة بود.
در طول تاریخ، شخصیتهایی از قدما و متأخرین همواره به نوعی در راه وحدت سلامی کوشیده‌اندکه نتیجة برجستهای دربرنداشته است، اما رجال دارالتقریب در مدت کوتاهی توانستند با ایمان خالص و راسخ خود نسبت به هدف والایشان، به موفقیتهای چشمگیری نایل شوند.
اهداف، ساختار و فعالیت‌های مجمع جهانی /تقریب مذاهب اسلامی
اندیشهٔ تقریب در چالش بارویکردهای سلفی و پلورالیستی
مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی - مصاحبه با آیة الله واعظ زاده خراسانی
چشم انداز تقریب مذاهب اسلامی؛ گفت وگو با واعظزاده خراسانی
کنفرانس وحدت اسلامی
همایش بین المللی وحدت اسلامی همه ساله و پس از اعلام هفته وحدت در جمهوری اسلامی ایران و در ایام هفته وحدت در تهران برگزار و همه ساله موضوعات همایش با توجه به مسائل جهان اسلام و مشکلات پیش روی مذاهب اسلامی تعیین می‌شود.
هدف از برزگزاری کنفرانس وحدت ایجاد زمینه‌های اتحاد و همبستگی جهان اسلام و همفکری علما و دانشمندان، جهت نزدیک سازی دیدگاههای علمی و فرهنگی آنان در زمینه‌های فقهی، اصولی، کلامی، تفسیری، و نیز بررسی مسائل و مشکلات مسلمانان و ارائه راه حلهای مناسب و موضع گیری مشترک در برابر آن است.
میهمانان کنفرانس از میان شخصیتهای فرهیخته، وزرای کشورهای اسلامی، علما و مفتیان، اساتید دانشگاهها و سایرمجامع علمی و فرهنگی داخل و خارج انتخاب می‌شوند.
تاکنون صدها متفکر، عالم و مصلح از سراسر جهان و هزاران تن از علما و متفکران شیعه و اهل تسنن از مناطق گوناگون ایران در این کنفرانس شرکت کره و به ارائه مقاله، سخنرانی و بیان دیدگاههای خود پرداخته اند.
بیست وهفتمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی
بیست و ششمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی در تهران
بیست وچهارمین کنفرانس وحدت اسلامی
بیست و سومین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی
هجدهمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی
پانزدهمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی
گزارشی از سیزدهمین کنفرانس وحدت اسلامی
در سایه قلم
حرف بی‌صوت اندرین عالم بدیماز رسالت مصرع موزون شدیم
از رسالت در جهان تکوین مااز رسالت دین ما آیین ما
از رسالت صد هزار ما یک استجزو ما از جزو مالاینفک است
…ما زحکم نسبت او ملتیماهل عالم را پیام رحمتیم
از میان بحر او خیزیم مامثل موج از هم نمی‌ریزیم ما
بازتاب وحدت اسلامی در شعر شاعران عصر مشروطه
پیامبر اعظم (ص)، محور وحدت در شعر اقبال
معرفی کتاب
وحدت از دیدگاه امام خمینی، استخراج و تنظیم و نشر: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ اول، تهران، ۱۳۷۶ ش، ۴۳۱ صفحه، وزیری، ۵۰۰۰ نسخه
این کتاب، مجموعه بیانات و نوشته‌های امام خمینی - رضوان الله علیه - درباره وحدت اسلامی است که از کتاب‌های چهل حدیث، صحیفه نور، کشف الاسرار، مناسک حج، ولایت فقیه و وصیت نامه سیاسی - الهی، استخراج و تنظیم شده است. اثر مذکور شامل شش فصل است: ۱-ماهیت وحدت؛ ۲-ضرورت وحدت؛ ۳-روشهای ایجاد وحدت؛ ۴-آثار و نتایج وحدت؛ ۵-وجوه مختلف وحدت؛ ۶-فقدان وحدت (علل و نتایج تفرقه).
ویژگی‌ها و بعثت پیامبر (ص)؛ این کتاب، گزیده‌ایاز بیانات حضرت آیت الله العظمی سیدعلی خامنه ای (مدظله العالی) رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره شخصیت، ویژگی‌ها و بعثت نبی مکرم اسلام (ص) است که از میان بیانات معظم له از خرداد ۱۳۶۸ تا شهریور ۱۳۹۱ با ویژگی‌های زیر انتخاب و به ترتیب تاریخی ارائه شده است:
1- از میان مطالب مرتبط با زندگی و شخصیت آن حضرت، درس‌های زندگی و بعثت پیامبر که مورد نیاز همه انسان‌ها و جوامع انسانی در طول تاریخ و به ویژه دوران معاصر است انتخاب شده است.
2- مخاطب بیانات معظم له عمدتاً نخبگان، روشنفکران و زمامداران کشورهای اسلامی اند.
وحدت از دیدگاه امام خمینی قدس سره
گزیده‌ایاز بیانات رهبر معظم انقلاب درباره حضرت محمد (ص)
جامع‌ترین اثر درباره سبک زندگی محمدی (ص)
وحدت اسلامی، واقعیت‌ها و توهم ها
لعن های نامقدس و معاشرت با اهل سنت
تشیع انگلیسی؛ معادله‌ایبرای مهار تمدنی شیعه
نگارخانه
سخن نگاشت: دیدار مسئولان نظام و میهمانان کنفرانس وحدت اسلامى
دیدار مسئولان نظام و میهمانان کنفرانس وحدت اسلامى با رهبر معظم انقلاب
کنفرانس وحدت اسلامی، در روز میلاد پیامبر اکرم (ص) [1]
کنفرانس وحدت اسلامی، در روز میلاد پیامبر اکرم (ص) [2]
لینک‌های مرتبط
گنجینه - تابستان ۱۳۸۶، شماره ۶۴ و 65
سایت مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
نظر دهید