سازمان دامپزشکی کشور

 

مقدمه

 

آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان (Avian Influenza) یک بیماری ویروسی بسیار مسری و کشنده در پرندگان است که می‌تواند تلفات گسترده‌ای در جمعیت طیور صنعتی و بومی ایجاد کند. این اداره، در راستای وظایف حاکمیتی و نظارتی خود، پایش مستمر و اقدامات کنترلی را در سطح منطقه انجام می‌دهد. هدف از این گزارش، آگاهی‌رسانی به شهروندان، مرغداران و همه دست‌اندرکاران زنجیره تولید طیور است.

نوع ویروس در گردش: سویه‌های H5N1 و H5N8 از نگران‌کننده‌ترین انواع هستند.

منبع اصلی خطر: پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی (مانند اردک، غاز، چنگر) می‌توانند ناقل ویروس باشند بدون آنکه خود علائمی نشان دهند و در مسیر مهاجرت، ویروس را به طیور اهلی منتقل کنند.

 

علائم بیماری در پرندگان

 

شهروندان و به‌ویژه پرورش‌دهندگان طیور در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر در گله خود، باید بلافاصله به نزدیکترین واحد دامپزشکی اطلاع دهند:

· تلفات ناگهانی و فوق العاده بالا در گله

· کاهش شدید مصرف دان و آب

· علائم تنفسی مانند سرفه، عطسه، خس خس و ترشحات بینی

· سیاه شدن تاج، ریش و ساق پا

· کاهش شدید تولید تخم مرغ و تولید تخم مرغ‌های پوسته نرم یا بدشکل

· علائم عصبی مانند تیک گردن، لرزش و راه رفتن نامتعادل

 

 

راه‌های انتقال و پیشگیری

 

ویروس آنفلوآنزا از طریق ترشحات بدن پرنده آلوده (مدفوع، ترشحات بینی و دهان) و تماس با وسایل، دان، آب، لباس و کفش آلوده منتشر می‌شود.

توصیه‌های اکید به مرغداران و پرورش‌دهندگان:

1. اجرای دقیق اصول امنیت زیستی (Biosecurity):

   · جلوگیری از تردد افراد متفرقه و خودروهای غیرضروری به داخل واحد پرورشی.

   · ضدعفونی کردن دقیق خودروهای ورودی، تجهیزات و دان.

   · ایجاد حوضچه ضدعفونی در ورودی سالن‌ها.

   · استفاده از لباس و کفش مخصوص برای پرسنل.

2. ممانعت از تماس طیور با پرندگان وحشی:

   · نگهداری طیور در محیط‌های کاملاً بسته یا تحت پوشش (نتی).

   · جلوگیری از دسترسی پرندگان وحشی به منابع دان و آب طیور.

3. کنترل موش و حشرات: این جانوران می‌توانند ناقل مکانیکی ویروس باشند.

4. عدم استفاده از آب‌های سطحی (رودخانه، تالاب) برای آشامیدن طیور.

5. گزارش فوری هرگونه تلفات غیرعادی به اداره دامپزشکی.

توصیه‌های مهم به شهروندان و دارندگان طیور بومی:

· از نگهداری پرندگان به صورت آزاد و در معرض تماس با پرندگان وحشی خودداری کنید.

· پرندگان خانگی و بومی خود را در قفس یا محیطی سربسته نگهداری نمایید.

· از خرید و مصرف گوشت مرغ و تخم مرغ فاقد مهر و برچسب تأیید دامپزشکی جدا خودداری کنید.

· در صورت مشاهده تلفات در پرندگان وحشی یا طیور بومی، بلافاصله به اداره دامپزشکی یا دهیاری اطلاع دهید و از تماس مستقیم با لاشه‌ها خودداری کنید.

آیا این بیماری برای انسان خطرناک است؟

اگرچه موارد نادری از انتقال برخی سویه‌ها به انسان گزارش شده است، اما خطر انتقال به انسان بسیار پایین است. انتقال به انسان معمولاً در اثر تماس مستقیم، طولانی و بدون محافظت با پرندگان آلوده یا محیط بسیار آلوده اتفاق می‌افتد.

· مصرف گوشت مرغ و تخم مرغ کاملاً پخته شده، خطری ندارد. ویروس آنفلوآنزا در دمای ۷۰ درجه سانتیگراد از بین می‌رود.

 

اقدامات دامپزشکی در راستای کنترل و پیشگیری از شیوع بیماری

 

با اجرای برنامه‌های مراقبت فعال، موارد زیر را به طور جدی پیگیری می شود:

· پایش مستمر مرغداری‌ها، بازارهای پرندگان زنده و زیستگاه‌های پرندگان وحشی.

· اعزام تیم‌های واکنش سریع برای نمونه‌برداری و بررسی گزارش‌های مردمی.

· در صورت تأیید بیماری در یک کانون، اقدامات فوری شامل قرنطینه، معدوم سازی بهداشتی لاشه‌ها در کانون بیماری و پاکسازی و ضدعفونی کامل محیط انجام می‌شود.

· برقراری ارتباط مستمر با مرغداران و اتحادیه‌های مرتبط برای هشدار و آموزش.

همکاری و هوشیاری همگانی کلید مهار این بیماری است. آنفلوآنزای پرندگان یک تهدید جدی برای امنیت غذایی و معیشت هزاران خانوار است. با رعایت اصول بهداشتی و گزارش به موقع موارد مشکوک، می‌توانیم از گسترش این بیماری جلوگیری کرده و صنعت طیور کشور را سالم نگه داریم.