شهرستان پاکدشت
شهرستان پاکدشت یکی از شهرستان‌های استان تهران است. این شهرستان در جنوب شرقی شهرستان تهران در حاشیه جاده ترانزیتی تهران-مشهد قرار دارد و مرکز آن شهر پاکدشت است. ابتدای این شهرستان ، فرون‌آباد و انتهای آن شهرک صنعتی عباس آباد میباشد.
شهرستان پاکدشت با وسعتی معادل ۶۱۰ کیلومتر مربع حدود ۲٫۳ درصد از مساحت استان تهران را به خود اختصاص داده‌است :
این شهرستان در سال ۱۳۷۶ طبق مصوبه هیئت وزیران از بخش به شهرستان ارتقاء و بنا بر آخرین تقسیمات کشوری مشتمل بر دو شهر و دو بخش به نام‌های بخش مرکزی و شریف‌آباد و ۶۴ روستا است که بطور پراکنده در این دو بخش واقع شده‌اند.عمده ساکنین بومی پاکدشت متشکل از طوایف وعشایر الیکایی-هداوند- ایل پازوکی -بوربور و… میباشد.
این شهرستان معدن شن و ماسه و شهرک‌ها و ناحیه‌های صنعتی متعدد دارد. ۲۳۳۰۶ هکتار اراضی قابل کشت که بطور کلی ۱۲٫۴ درصد از کل اراضی کشاورزی استان تهران را به خود اختصاص داده باعث شده تا ۷۵ درصد از تولیدات گل استان تهران دراین شهرستان کشت شود.
بنابرآنچه از نتایج سرشماری سال ۱۳۸۵ در وب‌گاه دولتی «مرکز ملی آمار ایران» اعلام گردیده‌است، تعداد ۶۱٬۲۲۸ خانوار شامل ۲۴۰٬۸۴۱ نفر در این شهرستان ساکن بوده‌اند که از این تعداد ۱۲۵٬۰۴۳ نفر مرد و ۱۱۵٬۷۹۸ نفر آنها زن بودند. .
مراکز دیدنی
• یخچال پیرداغلان
• پل کبود گنبد
• امامزاده سبز پوش
اماکن متبرکه
بقعه متبرکه امامزاده ابراهیم (ع)
از اماکن مذهبی شهرستان پاکدشت بقعه متبرکه امامزاده ابراهیم(ع) از نوادگام امام موسی کاظم(ع) است که در شمال روستای((ارمبویه)) در فاصله ۸ کیلومتری پاکدشت در میان انبوهی از درختان کاج و چنار و مزارع پنبه محصور گردیده و از موقعیت خوبی برخوردار است .
اصل ساختمان امامزاده مربوط به دوره قاجار و سایر قسمتهای آن جدیدالاحداث است .
گنبد بقعه مدور و از خشت وگل ساخته شده است. نام این بنا در فهرست آثار تاریخی فرهنگی میراث فرهنگی ثبت شده است.
بقعه متبرکه امامزاده اولیا(س)
بقعه متبرکه این حضرت بزرگوار در فاصله ۱۵۰ متری غرب روستای قوهه سفلی در حومه شهرستان پاکدشت، در محوطه ای وسیع قرار دارد که بنای آن بسیار محقر و در حال تخریب بوده و اخیرا طرح بازسازی و مرمت ان با هماهنگی شورای فنی سازمان اوقاف و میراث فرهنگی استان تهران و اداره کل اوقاف و امور خیریه استان تهران تهیه و اجرا گردیده است .
امامزاده اولیا از نوادگان دختری امام موسی کاظم (ع) است.
بقعه متبرکه امامزاده پنجعلی(ع)
بقعه متبرکه آن حضرت در فاصله ۵۰۰ متری جنوب شرقی روستای جیتو از توابع شهرستان پاکدشت بر فراز تپه و در نزدیکی باغهای مربوط به روستا واقع گریده .
اصل بنای این امامزاده مربوط به دوره صفویه و اوایل دوره قاجار است .
بنای محقر بقعه خشتی و دارای پلانی چهارگوش است و گنبدی مدور و کوتاه بر فراز آن به چشم می خورد .
قبلا تعمیراتی در این بقعه انجام گرفته که اساسی نبوده است .
حرم به مساحت ۴۰متر مربع ، دارای ضریحی قدیمی ، چوبی و مشبک است .
زائرین بقعه غالبا شبهای جمعه به زیارت امامزاده و قبور اموات خود را در اطراف بقعه است می روند .
بقعه متبرکه امامزاده جلیل (ع)
این بقعه متبرکه در جنوب روستای فیلستان از توابع پاکدشت و در فاصله ۶ کیلو متری جاده تهران _مشهد واقع گردیده است .
ساختمان اولیه امامزاده با پلان هشت ضلعی و گنبدی خشتی ،پلکانی و مخروطی شکل (ویژگی بقاع حاشیه کویر و ورامین )است که با ملات سیمان پوشیده شده و قدمت آن مربوط به دوره های صفویه و قاجاریه بوده و در زمانهای بعد قسمتهایی به آن ملحق گردیده است .
در اطراف نمای خارجی بقعه نیز طاقنماهایی ساخته شده است .
حرم امامزاده جلیل (ع)دارای ۶۰ متر مربع مساحت است و نماز خانه مجاور آن ۷۰ متر مربع وسعت دارد و نمای آن با گچ سفید کاری شده است .
نام این بقعه در فهرست بناهای تاریخی _فرهنگی میراث فرهنگی استان تهران ثبت گردیده است .
بقعه متبرکه امامزادگان چهل تن دختر یا خاتون (س)
بقعه این امامزادگان که به ((چهل خاتون ))نیز شهرت دارد در فاصله ۱۰ کیلو متری پاکدشت و در ۲ کیلومتری جنوب روستای جمال آباد واقع گردیده و دارای بنای کوچک خشتی و مستطیل شکل با گنبد بزرگ پلکانی و مخروطی است که پوشش آن گلی و اصل آن متعلق به دوره صفویه بوده است .
نیز شامل یک دوره سفید کاری شده است که در طرفین آن دو طاقنمای ساده قرار دارد .
نمای داخل حرم گچ کاری شده و مرقد امامزاده فاقد ضریح است .
اخیرا یک صندوق نذور در محل برای کمک به عمران و آبادی بقعه نصب گردیده است .
وجود درخت کهنسال نسبتا بزرگی در پشت بقعه سایبان خوبی برای زائران و علاقمندان است .
این بقعه در آثار تاریخی _فرهنگی سازمان میراث فرهنگی ثبت شده است.
بقعه متبرکه امامزاده حسن (ع)
امامزاده حسن (ع)از فرزندان و احفاد امام موسی کاظم (ع) است .
بقع ایشان در مرکز روستای یبر داغلان در فاصله ۱۲۰۰ متری شمال جاده تهران _مشهد و درمیان فضای سبز واقع گردیده است و تا شهر پاکدشت ۵ کیلومتری فاصله دارد .
اصل بنای این بقعه قاجاری است و شامل یک اتاقک خشتی قدیمی و فرسوده با گنبدی مخروطی و یک در ورودی ساده است و نیاز به باز سازی دارد .
ضریح داخل حرم به صورت مشبک و فلزی است .
تربت پاک شهدای انقلاب اسلامی زینب بخش محوطه بقعه گردیده است .
این بقعه در فهرست آثار تاریخی _فرهنگی سازمان میراث فرهنگی به ثبت رسیده است .
بقعه متبرکه امامزادگان حمزه و رضا (ع)
امامزادگان حمزه از نوادگان امام حسن مجتبی (ع)به شمار می روند و در منطقه به حمزه رضا و حاجی رضا شهرت دارند.بقعه آنان در جنوب غربی روستای خاتون آباد منطقه پاکدشت و در کنار جاده آسفالته تهران _مشهد واقع شده است .
این بقعه در محوطه ای پر درخت و با صفا محصور گردیده است .
ساختمان بقعه با طرح مستطیل شکل آجری ،مشتمل بر ایوان و گنبد مدور آبی رنگ توسط افراد خیر منطقه بازسازی شده و طرفین ایوان ۴ طاقنما با ۴ درب تعبیه گردیده که قسمت پیشانی ایوان و طاقنماها فرو ریخته و نیاز به مرمت اساسی دارد .
دو طرف حرم را دو مسجد در بر گرفته و ضریح بقعه فلزی است .
بنای اولیه این بقعه متعلق به دوره صفویه بوده و در فهرست بناهای تاریخی فرهنگی میراث فرهنگی به ثبت رسیده است.
بقعه متبرکه امامزاده طالب (ع)
بقعه این امامزاده در شمال روستای خسرو در ضلع شمالی جاده اصلی تهران _مشهد بعد از شهر پاکدشت واقع شده است .
نسبت شریف آن حضرت به امام زین العابدین (ع) میرسد که بر اساس روایت کتب انسان و سنگ نوشته های درون حرم چنین است : ساختمان اصلی بقعه بسیار قدیمی و فرسوده و مربوط به زمان قاجاریه است که اخیرا به همت اداره اوقاف و امور خیریهپاکدشت و هیئت امنا و مردم منطقه به طرز زیبایی بازسازی و نماکاری گردیده است .
این بقعه با مساحت ۲۰۰ مترمربع دارای گنبدی شلجمی (تقریبا سروی شکل )مرتفع است که نمای آن سفید کاری شده و نمای داخل حرم فاقد هر گونه تزیینات و کتیبه است .
محوطه سازی بقعه نیز در دست اقدام است .
بقعه مزبوربه دلیل قرار گرفتن در محل ایستگاه وسایل نقلیه و اتوبوسها به لحاظ مراجعه زائران از موقعیـت بسیار این بقعه نیز درفهرست بناهای تاریخی _فرهنگی میراث فرهنگی به ثبت رسیده است.
بقعه متبرکه امامزاده طاهر(ع)
مرقد مطهرامامزادهطاهر (ع) در فاصله ۵۰۰ متری جنوب غربی روستای توچال از توابع شهرستان پاکدشت و در فاصله ۱۲ کیلو متری جاده اصلی پاکدشت قرار دارد.ساختمان امامزاده شامل یک اتاق ۱۵ متری و قبر برجسته ای از جنس سنگ و سیمان است که توسط اهالی روستا و با کمک افراد خیر بازسازی گردیده است.
در آستانه مبارکه امامزاده طاهر (ع)درختان چنار کهنسالی وجود دارد که تاریخ دیرینه این مکان مقدس راحکایت می کنند.
نام این بقعه در فهرست آثار تاریخی _فرهنگی سازمان میراث فرهنگی آمده است .
بقعه متبرکه امامزاده عبد الله (ع)
بقعه متبرکه امامزاده عبد الله (ع)در جنوب روستای عباس آباد لرنی در فاصله ۶ کیلو متری جاده تهران _مشهد واقع گردیده است .
ساختمان بقعه با زیر بنای حدود ۶۰ متر مربع و بسیار ساده و مختصر بوده و به باز سازی و تعمیر نیاز دارد .
گنبد آن نسبت به بنای بقعه کوتاه و دارای پوشش کاهگلی است.
مساحت حرم ۴۰ متر مربع است و مرقد امامزاده در میان آن به صورت برجسته با آجر و گچ ساخته شده است .
نسبت امامزاده را به باب الحوائج،امام موسی بن جعفر (ع)می دانند .این بقعه در فهرست آثار تاریخی _فرهنگی میراث فرهنگی استان تهران به ثبت رسیده است .
بقعه متبرکه امامزاده عبد الله (ع)
مزار و تربت پاک امامزاده عبد الله (ع) در روستای خلیفه آباد ، در فاصله ۲۲ کیلو متری شهرستان پاکدشت واقع گردیده است .
ساختمان بقعه ،چهار گوش با پوشش گنبدی و مربوط به دوران قاجاریه است و احتیاج به تعمیر و مرمت دارد .
بقعه متبرکه امامزاده عون (ع)
بقعه متبرکه امامزاده عون (ع)معروف به ((سبزه پوش ))در فاصله یک کیلومتری شمال شرقی روستای آفرین و ۵/۱ کیلومتری شهر پاکدشت قرار دارد و زیر بنای آن ۲۰۰ متر مربع و دارای گنبد قدیمی مدور و ساده با پوشش کاشیهای لاجوردی است که قسمتهایی از آن خراب شده و در سالهای اخیر به همت افراد خیر و با همکاری اداره اوقاف و امور خیریه پاکدشت بازسازی شده است .
حرم این بقعه به مساحت ۱۰۰ متر مربع دارای ضریح فلزی است و فاقد هر گونه تزئینات است .
این بقع در فهرست آثار تاریخی _فرهنگی میراث فرهنگی ثبت شده است.
بقعه متبرکه امامزادگان عیسی و موسی (ع)
امامزادگان عیسی و موسی(ع) از نوادگان امام موسی کاظم (ع)به شمار می روند که در ری قدیم
می زیسته اند .
بقعه آنان در فاصله ۳ کیلومتری روستای جلیل آباد از توابع پاکدشت قرار دارد .
قدمت بنای این بقعه به زمان قاجار می رسد و مساحت آن ۸۰ متر مربع و مشتمل بر یک ورودی است که اطراف آن چند طاقنما ساخته شده و گنبدی خشتی مطبق و مرتفع بر فراز آن وجود دارد .
بقعه مزبور به دلیل فرسایش نیاز به تعمیر و مرمت دارد .
ضریح بقعه به صورت فلزی و دارای نرده های ساده است .
اطراف بقعه که فاقد حصار است به عنوان گورستان عمومی مورد استفاده قرار می گیرد.
بقعه متبرکه امامزاده غفار (ع)
مقبره امامزاده غفار (ع)معروف به امامزاده ((ملا))در شرق روستای یبر و در فاصله ۵ کیلومتری پاکدشت واقع گردیده و اصل بنای آن قاجاری و داری گنبد کوچک و کاهگلی است .این بقعه با ۴۰ متر مربع مساحت نیاز به تعمیر و بازسازی دارد که مقدمات عمران و آبادی آن فراهم گردده است .
بقعه مزبور در فهرست آثار تاریخی _فرهنگی میراث فرهنگی به ثبت رسیده است.
بقعه متبرکه شیخ کلینی (ره)
در جنوب روستای کلین سادات از توابع پاکدشت در فاصله ۴ کیلو متری جاده تهران _مشهد ،بقعه متبرکه ((شیخ محمد کلینی))در میان دو صحن جدید و دلپذیر واقع گردیده است .
اصل ساختمان بقعه مربوط به زمان قاجاریه است .
این بنا با زیر بنای ۲۰۰ متر مربع دارای گنبدی کوتاه با پوشش کاهگلی و نمای داخلی آن آجری است .
نمای داخل حرم گچ کاری شده و ضریح فلزی و مشبک سبز فام در میان حرم از جذابیت و معنویت خاصی برخوردار است .
نمازخانه و حسینیه از بیو تات اطراف حرم محسوب می گردد .
طرح جامع بقعه مزبور به مساحت ۱۲۵۰متر مربع شامل گنبد و گلدسته و فضاهایی چون صحن طرفین ،کفشداری ،سرویسهای بهداشتی و غیره با نظارت اداره فنی و عمران موقوفات استان تهران در سال ۱۳۸۱ تهیه و آغاز گردیده است .
در اطراف بقعه قبور مومنین و شهدای گرانقدر انقلاب اسلامی و دفاع مقدس ،بر اهمیـت آن افزوده است.
بقعه متبرکه امامزاده محمد (ع)
آستانه مبارکه امامزاده محمد(ع)در فاصله ۱۰۰ متری غرب روستای ده (دهنه )امام و ۳ کیلومتری شمال دهستان حصار امیر بر بلندای تپه های مشرف به روستا همچون نگینی در منطقه می درخشد .نسب شریف آن امامزاده به امام موسی بن جعفر (ع)می رسد .
بنای بقعه دارای طرحی مربع شکل با گنبدی شلجمی به ارتفاع ۴ متر است که نورگیرهایی در اطراف آن تعبیه شده است .
این بقعه به همت افراد خیر منطقه و با همکاری اداره اوقاف و امور خیریه پاکدشت به طرز آبرومندی تجدید بنا ،کاشیکاری و آینه کاری گردیده است .
ضریح بقعه فلزی و ساده است و نماز خانه ای به مساحت ۱۰۰ متر مربع در مقابل آن احداث شده است .
گلزار شهدا در کنا ر تربت این امامزاده ،معنویت و جذابیت خاصی به وجود آورده است .
این بقعه که اصل بنای آن متعلق به دوره قاجاریه است در فهرست بناهای تاریخی _فرهنگی استان تهران به ثبت رسیده است
صنایع و معادن
وجود کارخانه های پارچین و دیگر کارگاه های صنعتی و تولیدی و کوره های آجرپزی در منطقه ، باعث اشتغال هزاران نفر از اهالی شهرستان پاکدشت شده است .
به جز کارخانه های پارچین که متعلق به سازمان صنایع دفاع بوده ، فهرست بقیه کارگاه های تولیدی و شرکت های موجود به شرح زیر است :
ـ ملامین ایرامین
ـ رنگ سازی ایفل
ـ کارخانه نیوارد (درب و پنجره سازی)
ـ کارخانه سیم سازی ، کارخانه های کفش ، لاستیک سازی ، آلومینیوم سازی و ریخته گری و کارخانه تولید ماکارونی و کارگاههای صنعتی اکساید و …
در مسیر رودخانه جاجرود دارای معدن شن و ماسه متعددی است که به صورت مکانیکی مورد استخراج و بهره برداری قرار می گیرد.
یک معدن سنگ گچ واقع در شمال روستای توچال و معدن سنگ آهک در جنوب روستای مذکور وجود دارد که توسط شرکت کل معادن ایران استخراج و مورد بهره برداری است.
کشاورزی و دام داری
کشاورزی در این شهرستان از رونق خوبی برخوردارمی باشد .
برای آبیاری زمین های زیر کشت از چاه های ژرف رودخانه جاجرود و در برخی نقاط از کاریزنیز استفاده می شود .
رودخانه جاجرود در قسمت خاوری این شهرستان به محض ورود به جلگه به چندین شعبه فرعی تقسیم شده و زمین های مزروعی را در فصل های بهار و تابستان آبیاری می کند .
نوع کشت بیش تر آبی و روش آبیاری بیش تر جوی بندی می باشد .
عمده ترین فرآورده های کشاورزی عبارتند از : گندم ، جو ، پنبه ، تره بار، سبزیجات و پرورش گل . دام داری نیز در منطقه به صورت سنتی و صنعتی رواج کامل دارد .
شیر ، گوشت ، تخم مرغ علاوه بر مصارف داخلی شهرستان از جمله صادرات مهم پاکدشت نیز به شمار می رود .
کشاورزی ، دام داری و صنعت از مشاغل عمده اهالی بوده و بنیان اقتصاد پاکدشت بر آن استوار شده است.
نظر دهید