پرسش وپاسخ هایی درباره ریزش مو
ریزش مو‌ها مشکل شایعی است که هر فردی ممکن است در طول زندگی خود بالاخره با شدت کم یا زیاد با آن مواجه شود. ۱۶ سوال شایع و ۱۶ جواب در این باره را بخوانید؛ شاید پاسخ سوالهایی باشد که گاهی ذهن شما را هم درگیر کند.
۱. کدام ریزش مو قابل برگشت است؟
وقتی مو از ساقه میشکند و می‌افتد، چون ریشه سالم است، پس از مدتی دوباره رشد می‌کند. اما وقتی ریزش مو ریشه‌ای است، در محل رویش مو جوشگاه ایجاد می‌شود و ریزش مو غیرقابل برگشت است. به عبارتی، بافت زمینه یا پوست سر در قسمت‌های داخلی از بین می‌رود و رگ‌ها به منطقه‌ای از سر خونرسانی نمی‌کنند. در نتیجه زندگی در این قسمت از بین می‌رود و هیچ مویی در محل وجود ندارد که بخواهد دوباره رشد کند. این نوع ریزش با ریزش مویی که باعث طاسی مردانه می‌شود، تفاوت دارد زیرا در طاسی مردانه مو وجود دارد ولی مو‌ها به شدت نازک و مینیاتوری می‌شوند. این مو‌ها را می‌توان با استفاده از برخی دارو‌ها تقویت کرد و باعث رشد آن‌ها شد.
۲. ریزش مو ارثی است؟
نمی‌توان با قاطعیت به این پرسش پاسخ داد. ریزش مو ممکن است ارثی یا غیرارثی باشد. در ریزش موی ارثی، مو‌ها از ناحیه پیشانی تا فرق یا تاج سر شروع به کم شدن می‌کنند. این حالت در آقایان به شکل طاسی و در خانم‌ها با کم‌پشتی مو‌ها جلوه می‌کند، به‌طوری که کف سر و لابلای مو‌ها دیده می‌شود. زمانی ریزش مو در خانم‌ها ارثی است که با جوش صورت، موهای زائد و اختلال‌های قاعدگی همراه نباشد چون در این صورت می‌تواند علت هورمونی داشته باشد. گاهی هم همه موهای سر با هم می‌ریزند یا دچار کاهش حجم می‌شوند. در این صورت علت‌های دیگری مطرح است که باید بررسی شود.
۳. رنگ کردن باعث افزایش ریزش مو می‌شود؟
بله، هنگام رنگ کردن مو‌ها، کوتیکول یا لایه محافظ مو شکسته می‌شود تا رنگ مو در آن نفوذ کند. در نتیجه رنگ و اکسیدان داخل آن باعث خشکی و پارگی دیواره کوتیکول مو می‌شوند که در نهایت به شکستگی، موخوره، خرد شدن مو‌ها از ساقه و کاهش حجم مو میانجامد بنابراین رنگ‌کردن یا مش مو‌ها باعث ریزش آن‌ها از ریشه نمی‌شود. به عبارتی، اگر رنگ غیراستاندارد و بی‌کیفیت و اکسیدان بسیار قوی باشد یا اگر مو‌ها بیش از حد رنگ شوند، لایه‌های کوتیکول بیشتر شکسته و مو‌ها خرد و حجمشان کم می‌شود اما خوشبختانه ریشه آن‌ها سالم است و پس از مدتی دوباره رشد خواهند کرد. رنگ موهای چینی و تقلبی که مواد داخل آن‌ها مشخص نیست در ریزش مو‌ها نقش مهمی دارند.
۴. دارو‌ها می‌توانند باعث ریزش مو شوند؟
بله، مصرف بسیاری از دارو‌ها به‌خصوص داروهای شیمی‌درمانی، داروهای فشارخون، داروهای مسکن، داروهای ضدتشنج، داروهای تیرویید و مسمومیت با ویتامین A، باعث ریزش مو می‌شود. البته تاثیر دارو‌ها در ایجاد ریزش مو تفاوت دارد. مثلا داروهای شیمی‌درمانی ۱۰ روز بعد از مصرف باعث ریزش مو می‌شوند. به این صورت که رشد مو‌ها قطع می‌شود و مو‌ها بلافاصله می‌افتند. به این نوع ریزش، ریزش موی آناژن می‌گویند. آناژن فازی است که مو در آن رشد می‌کند و نباید بریزد. برخی دارو‌ها هم ۳ ماه پس از مصرف باعث ریزش مو می‌شوند در حالی که بیمار به دنبال عوامل دیگری، می‌گردد.
۵. ریزش مو علامت فشارخون بالاست؟
نه، فشارخون بالا ربطی به ریزش مو ندارد اما مصرف داروی پروپرانولول که برای کاهش فشارخون مصرف می‌شود، می‌تواند ریزش مو را در پی داشته باشد.
۶. ماساژ دادن سر مانع ریزش مو می‌شود؟
بله، ماساژ پوست سر یا مصرف داروهای گشادکننده عروق که به کف سر مالیده می‌شوند، باعث بهبود خونرسانی به پوست می‌شود و می‌تواند جلوی ریزش موی ناشی از افزایش سن را بگیرد؛ البته به شرط اینکه علت ریزش عوامل دیگری نباشد.
۷. کمبودهای تغذیه‌ای می‌توانند باعث ریزش مو شوند؟
بله، کمبود بسیاری از مواد غذایی در بدن از جمله روی، آهن، پروتئین‌ها و... می‌تواند باعث ریزش مو شود اما این کمبود‌ها باید به اثبات برسند و کسی که رژیم غذایی عادی دارد و علامت بیماری خاصی ندارد، نمی‌تواند در این تعریف بگنجد. متاسفانه بسیاری از مردم به محض شروع ریزش مو‌ها شروع به خوردن قرص روی یا آهن می‌کنند در حالی که این کار درست نیست. مصرف زیاد روی و آهن و تجمع آن‌ها در بدن باعث ایجاد مسمومیت می‌شود. اگر ریزش مو به‌دلیل کمبود تغذیه‌ای ایجاد نشده باشد، مصرف مکمل‌ها تاثیری در بهبود آن نخواهد داشت.
۸. کوتاه کردن مو جلوی ریزش مو را می‌گیرد؟
نه، ریزش مو ربطی به بلندی و کوتاهی آن ندارد. مو عمری دارد که وقتی به پایان می‌رسد، می‌افتد. ریزش موهای بلند بیشتر به نظر می‌رسد به همین دلیل افراد فکر می‌کنند اگر مو را کوتاه کنند ریزشش کمتر خواهد شد.
۹. سیگار می‌تواند باعث ریزش مو شود؟
بله، استعمال دخانیات باعث تنگ شدن عروق می‌شود و خونرسانی به بافت‌ها را مختل می‌کند. در نتیجه ریزش مو‌ها افزایش مییابد اما ترک ناگهانی سیگار هم فرد را عصبی می‌کند که این موضوع هم ممکن است ریزش مو‌ها را بیشتر کند. ترک سیگار باید حساب‌شده باشد.
۱۰. استرس می‌تواند باعث ریزش مو شود؟
بله، اگر اضطراب یا استرس ناگهانی باشد می‌تواند باعث ایجاد بیماری آلوپسی آره‌آتا شود که در آن مو‌ها به‌طور منطقه‌ای یا سکه‌ای یا حتی تمام موهای سر می‌ریزند اما اضطراب‌های کم و طولانی مدت نیز می‌توانند به‌دلیل تنگی عروق و وارد کردن مو به فاز تلوژن یا مرگ باعث تسریع ریزش مو شوند.
۱۱. اختلال‌های هورمونی، ریزش مو را تشدید می‌کنند؟
بله، وجود هورمون مردانه یکی از علت‌های مهم ریزش مو است که در مردان طبیعی است اما اگر خانمی به‌دلیل افزایش هورمون مردانه دچار ریزش مو شود، باید تحت‌بررسی قرار بگیرد. این خانم‌ها معمولا علاوه بر ریزش مو از جوش صورت، موی زائد و اختلال‌های قاعدگی هم رنج می‌برند.
۱۲. بعد از کاشت مو، مو‌ها دیگر نمی‌ریزند؟
بستگی دارد! برای کاشت مو معمولا از موهای پشت سر استفاده می‌کنند. به این منطقه سر «بانک مو» می‌گویند. جالب است بدانید موهای پشت سر در کسانی که ریزش موی ارثی یا هورمونی دارند، هرگز نمی‌ریزد زیرا موهای این منطقه گیرنده هورمون ندارند و مشکلی پیدا نمی‌کنند بنابراین باید قبل از کاشت، متخصص پوست تشخیص بدهد که ریزش موی فرد ارثی است یا هورمونی. اما اگر علت ریزش مو ارثی یا هورمونی نباشد، موهایی که پیوند زده شده‌اند هم بعد از مدتی می‌ریزند.
۱۳. شانه کردن، ریزش مو‌ها را بیشتر می‌کند؟
نه، شانه کردن مناسب مو‌ها باعث بهبود خونرسانی به پوست و مو می‌شود اما شانه کردن موی رنگ‌شده یا موهای بسیار خشک، باعث کنده شدن آن‌ها می‌شود بنابراین باید این مو‌ها را با شانه‌های با دندانه‌های فراخ شانه کرد.
۱۴. بستن کش سر باعث ریزش مو می‌شود؟
بله، نوعی ریزش مو به نام آلوپسی کششی داریم که در اثر بستن سفت و محکم مو‌ها ایجاد می‌شود. در این حالت مو‌ها از ناحیه ریشه کشیده می‌شوند و می‌ریزند.
۱۵. داروهای ضدریزش مو باید تا پایان عمر مصرف شوند؟
به علت ریزش بستگی دارد. اگر علت ریزش ارثی باشد، فرد باید تا پایان عمر دارو مصرف کند. اگر علت اختلال هورمونی یا هر علت دیگری باشد، باید درمان را ادامه داد تا کامل شود.
۱۶. حنا و مورد برای ریزش مو مفیدند؟
تجربه نشان می‌دهد استفاده از این گیاهان در درمان ریزش مو مفید است. حنا مانند ماینوکسیدیل عمل می‌کند اما برای اینکه حنا رنگ ندهد، می‌توان آن را با ماست سنتی که حاوی اسید لاکتیک است، مخلوط کرد. ضمن اینکه اسید لاکتیک خاصیت لایه‌برداری دارد، پوست سر را تمیز و از خشک شدن مو‌ها به واسطه حنا زدن، جلوگیری می‌کند.
دکتر حمیده مروجفرشی - متخصص پوست و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
۱. کدام ریزش مو قابل برگشت است؟
وقتی مو از ساقه میشکند و می‌افتد، چون ریشه سالم است، پس از مدتی دوباره رشد می‌کند. اما وقتی ریزش مو ریشه‌ای است، در محل رویش مو جوشگاه ایجاد می‌شود و ریزش مو غیرقابل برگشت است. به عبارتی، بافت زمینه یا پوست سر در قسمت‌های داخلی از بین می‌رود و رگ‌ها به منطقه‌ای از سر خونرسانی نمی‌کنند. در نتیجه زندگی در این قسمت از بین می‌رود و هیچ مویی در محل وجود ندارد که بخواهد دوباره رشد کند. این نوع ریزش با ریزش مویی که باعث طاسی مردانه می‌شود، تفاوت دارد زیرا در طاسی مردانه مو وجود دارد ولی مو‌ها به شدت نازک و مینیاتوری می‌شوند. این مو‌ها را می‌توان با استفاده از برخی دارو‌ها تقویت کرد و باعث رشد آن‌ها شد.
۲. ریزش مو ارثی است؟
نمی‌توان با قاطعیت به این پرسش پاسخ داد. ریزش مو ممکن است ارثی یا غیرارثی باشد. در ریزش موی ارثی، مو‌ها از ناحیه پیشانی تا فرق یا تاج سر شروع به کم شدن می‌کنند. این حالت در آقایان به شکل طاسی و در خانم‌ها با کم‌پشتی مو‌ها جلوه می‌کند، به‌طوری که کف سر و لابلای مو‌ها دیده می‌شود. زمانی ریزش مو در خانم‌ها ارثی است که با جوش صورت، موهای زائد و اختلال‌های قاعدگی همراه نباشد چون در این صورت می‌تواند علت هورمونی داشته باشد. گاهی هم همه موهای سر با هم می‌ریزند یا دچار کاهش حجم می‌شوند. در این صورت علت‌های دیگری مطرح است که باید بررسی شود.
۳. رنگ کردن باعث افزایش ریزش مو می‌شود؟
بله، هنگام رنگ کردن مو‌ها، کوتیکول یا لایه محافظ مو شکسته می‌شود تا رنگ مو در آن نفوذ کند. در نتیجه رنگ و اکسیدان داخل آن باعث خشکی و پارگی دیواره کوتیکول مو می‌شوند که در نهایت به شکستگی، موخوره، خرد شدن مو‌ها از ساقه و کاهش حجم مو میانجامد بنابراین رنگ‌کردن یا مش مو‌ها باعث ریزش آن‌ها از ریشه نمی‌شود. به عبارتی، اگر رنگ غیراستاندارد و بی‌کیفیت و اکسیدان بسیار قوی باشد یا اگر مو‌ها بیش از حد رنگ شوند، لایه‌های کوتیکول بیشتر شکسته و مو‌ها خرد و حجمشان کم می‌شود اما خوشبختانه ریشه آن‌ها سالم است و پس از مدتی دوباره رشد خواهند کرد. رنگ موهای چینی و تقلبی که مواد داخل آن‌ها مشخص نیست در ریزش مو‌ها نقش مهمی دارند.
۴. دارو‌ها می‌توانند باعث ریزش مو شوند؟
بله، مصرف بسیاری از دارو‌ها به‌خصوص داروهای شیمی‌درمانی، داروهای فشارخون، داروهای مسکن، داروهای ضدتشنج، داروهای تیرویید و مسمومیت با ویتامین A، باعث ریزش مو می‌شود. البته تاثیر دارو‌ها در ایجاد ریزش مو تفاوت دارد. مثلا داروهای شیمی‌درمانی ۱۰ روز بعد از مصرف باعث ریزش مو می‌شوند. به این صورت که رشد مو‌ها قطع می‌شود و مو‌ها بلافاصله می‌افتند. به این نوع ریزش، ریزش موی آناژن می‌گویند. آناژن فازی است که مو در آن رشد می‌کند و نباید بریزد. برخی دارو‌ها هم ۳ ماه پس از مصرف باعث ریزش مو می‌شوند در حالی که بیمار به دنبال عوامل دیگری، می‌گردد.
۵. ریزش مو علامت فشارخون بالاست؟
نه، فشارخون بالا ربطی به ریزش مو ندارد اما مصرف داروی پروپرانولول که برای کاهش فشارخون مصرف می‌شود، می‌تواند ریزش مو را در پی داشته باشد.
۶. ماساژ دادن سر مانع ریزش مو می‌شود؟
بله، ماساژ پوست سر یا مصرف داروهای گشادکننده عروق که به کف سر مالیده می‌شوند، باعث بهبود خونرسانی به پوست می‌شود و می‌تواند جلوی ریزش موی ناشی از افزایش سن را بگیرد؛ البته به شرط اینکه علت ریزش عوامل دیگری نباشد.
۷. کمبودهای تغذیه‌ای می‌توانند باعث ریزش مو شوند؟
بله، کمبود بسیاری از مواد غذایی در بدن از جمله روی، آهن، پروتئین‌ها و... می‌تواند باعث ریزش مو شود اما این کمبود‌ها باید به اثبات برسند و کسی که رژیم غذایی عادی دارد و علامت بیماری خاصی ندارد، نمی‌تواند در این تعریف بگنجد. متاسفانه بسیاری از مردم به محض شروع ریزش مو‌ها شروع به خوردن قرص روی یا آهن می‌کنند در حالی که این کار درست نیست. مصرف زیاد روی و آهن و تجمع آن‌ها در بدن باعث ایجاد مسمومیت می‌شود. اگر ریزش مو به‌دلیل کمبود تغذیه‌ای ایجاد نشده باشد، مصرف مکمل‌ها تاثیری در بهبود آن نخواهد داشت.
۸. کوتاه کردن مو جلوی ریزش مو را می‌گیرد؟
نه، ریزش مو ربطی به بلندی و کوتاهی آن ندارد. مو عمری دارد که وقتی به پایان می‌رسد، می‌افتد. ریزش موهای بلند بیشتر به نظر می‌رسد به همین دلیل افراد فکر می‌کنند اگر مو را کوتاه کنند ریزشش کمتر خواهد شد.
۹. سیگار می‌تواند باعث ریزش مو شود؟
بله، استعمال دخانیات باعث تنگ شدن عروق می‌شود و خونرسانی به بافت‌ها را مختل می‌کند. در نتیجه ریزش مو‌ها افزایش مییابد اما ترک ناگهانی سیگار هم فرد را عصبی می‌کند که این موضوع هم ممکن است ریزش مو‌ها را بیشتر کند. ترک سیگار باید حساب‌شده باشد.
۱۰. استرس می‌تواند باعث ریزش مو شود؟
بله، اگر اضطراب یا استرس ناگهانی باشد می‌تواند باعث ایجاد بیماری آلوپسی آره‌آتا شود که در آن مو‌ها به‌طور منطقه‌ای یا سکه‌ای یا حتی تمام موهای سر می‌ریزند اما اضطراب‌های کم و طولانی مدت نیز می‌توانند به‌دلیل تنگی عروق و وارد کردن مو به فاز تلوژن یا مرگ باعث تسریع ریزش مو شوند.
۱۱. اختلال‌های هورمونی، ریزش مو را تشدید می‌کنند؟
بله، وجود هورمون مردانه یکی از علت‌های مهم ریزش مو است که در مردان طبیعی است اما اگر خانمی به‌دلیل افزایش هورمون مردانه دچار ریزش مو شود، باید تحت‌بررسی قرار بگیرد. این خانم‌ها معمولا علاوه بر ریزش مو از جوش صورت، موی زائد و اختلال‌های قاعدگی هم رنج می‌برند.
۱۲. بعد از کاشت مو، مو‌ها دیگر نمی‌ریزند؟
بستگی دارد! برای کاشت مو معمولا از موهای پشت سر استفاده می‌کنند. به این منطقه سر «بانک مو» می‌گویند. جالب است بدانید موهای پشت سر در کسانی که ریزش موی ارثی یا هورمونی دارند، هرگز نمی‌ریزد زیرا موهای این منطقه گیرنده هورمون ندارند و مشکلی پیدا نمی‌کنند بنابراین باید قبل از کاشت، متخصص پوست تشخیص بدهد که ریزش موی فرد ارثی است یا هورمونی. اما اگر علت ریزش مو ارثی یا هورمونی نباشد، موهایی که پیوند زده شده‌اند هم بعد از مدتی می‌ریزند.
۱۳. شانه کردن، ریزش مو‌ها را بیشتر می‌کند؟
نه، شانه کردن مناسب مو‌ها باعث بهبود خونرسانی به پوست و مو می‌شود اما شانه کردن موی رنگ‌شده یا موهای بسیار خشک، باعث کنده شدن آن‌ها می‌شود بنابراین باید این مو‌ها را با شانه‌های با دندانه‌های فراخ شانه کرد.
۱۴. بستن کش سر باعث ریزش مو می‌شود؟
بله، نوعی ریزش مو به نام آلوپسی کششی داریم که در اثر بستن سفت و محکم مو‌ها ایجاد می‌شود. در این حالت مو‌ها از ناحیه ریشه کشیده می‌شوند و می‌ریزند.
۱۵. داروهای ضدریزش مو باید تا پایان عمر مصرف شوند؟
به علت ریزش بستگی دارد. اگر علت ریزش ارثی باشد، فرد باید تا پایان عمر دارو مصرف کند. اگر علت اختلال هورمونی یا هر علت دیگری باشد، باید درمان را ادامه داد تا کامل شود.
۱۶. حنا و مورد برای ریزش مو مفیدند؟
تجربه نشان می‌دهد استفاده از این گیاهان در درمان ریزش مو مفید است. حنا مانند ماینوکسیدیل عمل می‌کند اما برای اینکه حنا رنگ ندهد، می‌توان آن را با ماست سنتی که حاوی اسید لاکتیک است، مخلوط کرد. ضمن اینکه اسید لاکتیک خاصیت لایه‌برداری دارد، پوست سر را تمیز و از خشک شدن مو‌ها به واسطه حنا زدن، جلوگیری می‌کند.
دکتر حمیده مروجفرشی - متخصص پوست و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
نظر دهید