اداره کل دامپزشکی استان تهران

نکات مهمی دربارۀ این سرطان:

کبد یک عضو حیاتی است

کبد نقش بسیار مهمی در متابولیسم پروتئین ها، چربی ها، کربوهیدرات ها و هورمون ها بازی می‌کند. کبد به کمک صفرایی که می‌سازد، باعث هضم چربی ها و حذف بیلی روبین ها (ضایعات هموگلوبین) می‌شود؛ همچنین در ذخیرۀ کربوهیدرات ها دخالت دارد و در دفع سموم و خروج برخی داروها سهیم است.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا  به سرطان کبد قرار دارند؟

افراد مبتلا به سیروز: چه ابتلای شان به سرطان به علت مصرف بیش از حد الکل باشد چه به علت ویروس هپاتیت B یا C: در واقع، سرطان کبد تقریباً همیشه بر اثر ابتلا به سیروز یا هپاتیت مزمن ایجاد می‌شود.

افراد بالای 50 تا 55 سال: میانگین سنی تشخیص سرطان کبد 63 سال است.

مردان: 79% موارد سرطان کبد، در مردان دیده می‌شود. در جهان، این سرطان به عنوان سومین علت مرگ مردان شناخته شده است.



مبتلایان به چاقی بیش از حد یا تجمع بیش از حد آهن درمان نشده (هموکروماتوز).

افرادی که در کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند: مصرف مواد غذایی آلوده به کپک باعث تولید مواد سرطان زا می‌شود (آفلاتوکسین).

شایان ذکر است که شیوع ابتلا به سرطان کبد از بیست سال پیش تا کنون افزایش چشمگیری داشته است، احتمالاً علت این امر افزایش مصرف الکل، سرایت ویروس هپاتیت B و C، و ابتلا به سیروز باشد.

آیا سرطان کبد علائم ویژه ای دارد؟

سرطان کبد ممکن است خود را به شکل دردهای شکمی، تب، زردی، خستگی، تهوع، لاغری، آب آوردن شکم (جمع شدن مایع در حفرۀ شکمی) و ... نشان دهد.

اما در اغلب موارد، سرطان کبد به شکلی اتفاقی و در جریان اسکن کشف می‌گردد.

در اینجا باید خاطر نشان کنیم که کبد می‌تواند محل متاستاز یک سرطان دیگر هم باشد (سینه، کولون، تخمدان): بیش از یک سوم تمام سرطان ها به کبد سرایت می‌کنند.  



تشخیص سرطان کبد چه طور ممکن است؟

تشخیص سرطان کبد حتماً نیازمند تصویربرداری پزشکی (اسکن شکمی، MRI و/ یا سی تی اسکن) است که نشان دهندۀ وجود جراحت است. ضمناً با مشاهدۀ افزایش غلظت آلفافتوپروتئین در خون، می‌توان به وجود تومور پی برد. در نهایت، اگر لازم باشد، بیوپسی (نمونه برداری) می‌تواند وجود سرطان کبد را تأیید کند.

درمان های سرطان کبد چیست؟

درمان بستگی به اندازۀ تومور دارد. اگر تومور کوچک باشد، پیوند کبد در نظر گرفته می‌شود، اما این شرایط استثناست و بیشتر برای بیماران جوان در نظر گرفته می‌شود، ضمن اینکه انجام این پیوند نیازمند زمانی طولانی برای انتظار یک کبد پیوندی است.



رایج ترین درمان، انجام جراحی و خارج کردن تومور از کبد است. روش های دیگر جایگزین نیز ممکن است پیشنهاد شوند، مانند رادیو فرکانس (از بین بردن تومور به وسیلۀ حرارت)، الکلیزاسیون (تزریق مستقیم الکل در تومور) یا شیمی درمانی (داروهایی که درون سرخرگ های کبد تزریق می‌شوند). باید یادآوری کرد که شیمی درمانی برای درمان انواع دیگر سرطان هم مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما اثربخشی آن بر سرطان کبد بسیار کم است، ضمناً تحمل این درمان بسیار سخت است.



چگونه می‌توان از بروز سرطان کبد پیشگیری کرد؟

•عدم مصرف الکل.

•محافظت از خود در مقابل هپاتیت ویروسی: واکسیناسیون در مقابل هپاتیت B، استفاده از وسایل استریل شده و یک بار مصرف برای تزریق درون وریدی، سوراخ کردن و تتو و... .

•رعایت اصول تشخیص هپاتیت، و اقدام برای درمان آن با هدف جلوگیری از عوارض.

•متاستاز کبد نیز بسیار رایج است بنابراین پیشگیری و تشخیص زودتر از موعد تمام انواع سرطان ها روشی برای پیشگیری از سرطان کبد محسوب می‌شود.