اداره کل دامپزشکی استان تهران

حکیم مهر: از زمان شروع همه‌گیری کرونا در جهان، چندین مورد مستند از انتقال SARS-CoV-2 (ویروس عامل COVID-19) توسط انسان به حیوانات خانگی گزارش شده اما عکس آن نادرتر بوده و تاکنون گزارشات نادری از انتقال این ویروس از همستر، راسو و گوزن دم سفید به انسان مطرح شده است.

به گزارش حکیم مهر به نقل از ایسنا، برای اولین بار، گروهی از محققان در تایلند یک مورد احتمالی انتقال ویروس کرونا از گربه به انسان را مطرح کرده اند اما سوال اساسی این است که آیا باید نگران احتمال ابتلا به کووید از حیوانات خانگی خود باشیم؟

براساس این مطالعه چنین نگرانی به صورت عام وجود نخواهد داشت اما مناطقی وجود دارد که انتقال ویروس  SARS-CoV-2  از حیوان خانگی به انسان می تواند در آینده نگران کننده باشد.

این مطالعه گزارش می دهد که یک پدر و پسر بالغش که در بانکوک به کووید مبتلا شده بودند، به دلیل عدم وجود تخت بیمارستانی در این شهر، ۹۰۰ کیلومتر به بیمارستانی در منطقه هاتیایی تایلند منتقل می شوند. بیماران همراه با گربه خانگی خود با آمبولانس سفر کردند.

در بدو ورود آنها به این منطقه، گربه توسط سه دامپزشک محلی مورد بررسی قرار گرفت و برای SARS-CoV-2 تست سواب از گربه گرفته می شود. در حین گرفتن سواب بینی (آزمایش گربه مثبت اعلام می شود)، گربه در مقابل یکی از دامپزشکان عطسه کرده و این دامپزشک نیز چند روز بعد به این بیماری مبتلا و تست وی نیز مثبت می شود.

تعیین توالی دقیق ویروس از پدر و پسر، از گربه و دامپزشک نشان داده که آنها به سویه یکسانی از این ویروس مبتلا شده که مهمتر از همه، این سویه متفاوت از سویه های در حال گردش در منطقه اطراف هاتیایی بوده و استنباط بسیار قوی این است که پدر، پسر و گربه در بانکوک به کووید مبتلا شده بودند، در حالی که گربه در حین معاینه دامپزشک را به این بیماری و این نوع سویه آلوده کرده است.

SARS-CoV-2 در حال حاضر به عنوان آلوده کننده طیفی از حیوانات اهلی و وحشی از جمله خفاش، گربه، سگ، راسو و گوزن شناخته شده است. بر اساس مقایسه گیرنده‌های روی سطح ویروس و طیف وسیعی از سلول‌های حیوانی، دانشمندان پیش‌بینی می‌کنند که در صورت فراهم شدن فرصت، می‌تواند گونه‌های بیشتری را آلوده کند.

تاکنون، شواهد حاکی از آن است که انتقال ویروس از حیوان به انسان بسیار جزئی بوده و انتقال انسان به انسان مهم ترین عامل بیماری کرونا در جهان است.

در هلند، جایی که شواهدی مبنی بر انتقال راسو به انسان گزارش شده بود، راسوها در قفس هایی نگهداری می شدند که در آن انتقال بین راسوها زیاد بود و کارگران مزرعه به شدت در معرض آنها بودند.

حتی در آخرین مطالعه از کشور تایلند، تنها یکی از سه دامپزشک به بیماری کووید آلوده شدند که احتمالاً به این دلیل که گربه در صورت دامپزشک عطسه کرد، این اتفاق رخ داده و این امر او را در معرض دوز بالایی از ویروس قرار داده است زیرا طبق گزارشات عنوان شده دامپزشک به وسیله ماسک دهان و بینی خود را پوشانده بود، اما از عینک چشم یا محافظ صورت استفاده نکرده بوده است.

توصیه‌های آژانس‌های بهداشت عمومی در طول همه‌گیری تا کنون این بوده که افراد سعی کنند در صورت ابتلا به کووید، تماس خود را با حیوان خانگی خود به حداقل رسانده و هرگونه تماس بین حیوان خانگی خود و سایر افراد و حیوانات خانگی آنها را به حداقل برسانند و به طور کلی، به نظر می رسد دلیلی برای تغییر این توصیه وجود ندارد.

در مورد گزارش کشور تایلند، نویسندگان دو فرضیه را مطرح کرده که بدیهی‌ترین فرض این است که پدر و پسر در بانکوک به  SARS-CoV-2مبتلا و آن را به گربه‌ خودشان منتقل کرده‌اند و سپس گربه دامپزشک را آلوده کرده است. شباهت بین توالی ژنتیکی ویروس در همه آنها نشان می دهد که هیچ جهشی در انتقال از طریق گربه رخ نداده است.

اما سناریوی احتمالی دیگر این است که گربه ابتدا آلوده شده و متعاقباً ویروس را به صاحبان خود و سپس به طور مستقل به دامپزشک منتقل کرده است. این احتمال کمتر است زیرا به نظر می‌رسد گربه‌ها SARS-CoV-2  را برای مدت کوتاه‌تری نسبت به انسان دفع می‌کنند.

در پایان این گزارش آمده است، ما شاهد جهش هایی در این ویروس در انتقال از راسو به انسان بوده ایم. اما حذف راسو و جداسازی انسان‌ها از انتقال بیشتر نسخه‌های جهش‌یافته SARS-CoV-2  جلوگیری کرده، و علائم در افرادی که از راسو آلوده شدند، شدیدتر از افرادی که ویروس را از انسان‌های دیگر گرفته‌اند، نبوده ضمن آنکه در گربه‌هایی که به SARS-CoV-2 مبتلا شده‌اند، جهش‌هایی رخ داده است، اما تاکنون، به نظر نمی‌رسد الگوهای ثابتی وجود داشته باشد که نشان‌دهنده مشکل باشد.

در حال حاضر، شواهد کمی وجود دارد که نشان دهد چرخه انتقال ویروس از انسان به گربه، گربه به گربه یا گربه به انسان (یا چرخه ای که شامل هر حیوان خانگی دیگری می شود) می تواند در ظهور چنین گونه هایی در آینده نقش داشته باشد با این حال، مهم است که مکانیسم‌های نظارتی خوبی را در انسان‌ها، حیوانات خانگی، دام‌ها و حیوانات وحشی برای شناسایی هرگونه تغییر در ویروس SARS-CoV-2  که می‌تواند منجر به انواع جدیدی از نگرانی‌ها در مسیر شود، حفظ کرد.