اداره کل دامپزشکی استان تهران

حکیم مهر: مدیر کل دامپزشکی استان تهران از تجهیز قریب به ۲۵ درصد کشتارگاه‌های فعال کشور در حوزه طیور به خط ۲ خبر می‌دهد و می‌گوید: «خط ۲ باعث می‌شود تا کشتارگاه‌ها بتوانند محصولات با کیفیت‌تر از لحاظ بهداشتی به دست مصرف‌کننده برسانند.»

 «دکتر سیدعلی سیدعلی بابایی» تصریح می‌کند: «از ۲۱ کشتارگاه فعال در استان تهران، ۳ کشتارگاه مجهز به خط ۲ شدند. ۳ کشتارگاه دیگر در حال نصب تجهیزات هستند و با توجه به حمایت‌هایی که استاندار محترم و معاون ایشان از این طرح داشتند، مقرر هست که طرح لازم را به استانداری بدهیم که سایر کشتارگاه‌ها هم با دریافت تسهیلات مجهز به خط ۲ شوند.»

حکیم مهر: آقای دکتر، اقدامات اداره کل دامپزشکی استان تهران در زمینه اجرای طرح بهداشتی گوشت مرغ چه بوده است؟

سازمان دامپزشکی کشور برنامه اجرایی طرح ارتقای کیفیت بهداشتی گوشت مرغ را از سال قبل و با همکاری کارشناسان سازمان تدوین و جهت اجرا برای استان‌ها ارسال کرد. در این طرح اهداف متعددی ذکر شده که مهمترین آن ارزیابی خطر و مدیریت آن به ویژه در کشتارگاه‌هاست. زنجیره تولید مرغ شامل مرغداری‌ها، کشتارگاه‌ها، بسته‌بندی‌ها، سردخانه‌ها یا مراکز نگهداری و در نهایت مراکز عرضه است تا به دست مصرف‌کننده برسد. کشتارگاه‌ها جزء مهمترین حلقه‌های واسط در این زنجیره هستند، چراکه سازمان دامپزشکی قادر است ارزیابی خطر و مدیریت خطر را در آنجا داشته باشد.

ما به دنبال این هستیم تا با تقویت سیستم‌های ارزیابی، کنترل کیفی و بهداشتی و فرایند‌های تولید در بحث فراورده‌های خوراکی مرغ، تضمین سلامت و کیفیت فراورده‌های خوراکی مرغ را داشته باشیم. به این شکل مدیریت بیشتری نسبت به مخاطرات بهداشتی انجام خواهد شد.

یکی از سی‌سی‌تی‌ها در حلقه بعد از کشتارگاه‌ها که اگر به بحث بسته‌بندی وصل شود، برای ما مهم است، همین مخاطرات موجود در کشتارگاه‌هاست که اینها هم باید کنترل شده باشد. چون یکی از دغدغه‌های ما در حوزه بسته‌بندی‌ این است که مرغ باکیفیت وارد مجموعه بسته‌بندی شود تا از لحاظ بهداشتی سطح بالاتری داشته باشد. سازمان دامپزشکی با این اهداف برنامه اجرایی را برای استان‌های کشور ارسال کرده است.

حکیم مهر: در واقع همان طرح گریدبندی مرغ...

بله، ما به دنبال رتبه‌بندی کشتارگاه‌ها به ۳ سطح B ، A و A + هستیم. محصول کشتارگاه‌های دارای خط یک، گرید B خواهد بود و اگر کشتارگاه خط ۲ داشته باشد، گریدهای A و A + را خواهد داشت.

حکیم مهر:‌ جدیدترین آمار مربوط به کشتارگاه‌های مجهز به خط ۲ چیست؟

حدود ۲۵ درصد کشتارگاه‌های فعال کشور در حوزه طیور مجهز به لاین ۲ هستند تا بتوانند محصولات با کیفیت‌تر از لحاظ بهداشتی به دست مصرف کننده برسانند. برای ما مهم خواهد بود که این مساله را فعال و آن را حمایت کنیم تا سایر کشتارگاه‌های استان هم به خط ۲ یا خط اتوماتیک مجهز شوند و محصولات گریدبندی شده به دست مصرف کننده برسانیم.

حکیم مهر: در استان تهران چطور؟

از ۲۱ کشتارگاه فعال در استان تهران، ۳ کشارگاه مجهز به خط ۲ شدند. ۳ کشتارگاه دیگر در حال نصب تجهیزات هستند و با توجه به حمایت‌هایی که استاندار محترم و معاون ایشان از این طرح داشتند، مقرر هست که طرح لازم را به استانداری بدهیم که سایر کشتارگاه‌ها هم با دریافت تسهیلات مجهز به خط ۲ شوند.

حکیم مهر: در اجرای طرح ارتقای کیفیت بهداشتی تخم‌مرغ، متولیان بر این نظر بودند که تا جایی نرمش نشان داده و بعد از آن به حوزه الزام وارد شوند. برنامه اداره کل برای الزام چیست؟

مصرف مرغ در کشور وبه ویژه در استان تهران از سطح بالایی برخوردار است و ما وارد کننده مرغ از ۱۴ استان دیگر هستیم. لذا قصد داریم که طرح به صورت علمی و اجرایی وارد پروسه‌های بعدی شود. شاید بحث الزام به صورت یکباره جوابگو نباشد. بحث اول ما این است که طرح را بشناسانیم تا در شهروندان و هم‌استانی‌ها و به‌ویژه مصرف‌کنندگانی که در استان تهران هستند و مصرف بسیار بالایی هم دارند، این فرهنگ را ایجاد کنیم که اگر می‌خواهند هزینه‌کردی برای خرید مرغ انجام دهند، این مرغ با گرید B و A و A+ برای آنها وجود دارد. لذا باید کمک کنیم که این طرح به شکل اصولی و علمی اجرایی شود. شاید بتوان گفت افزایش اطلاعات شهروندان کمک شایانی به ما می‌کند که این طرح را به صورت کامل اجرایی و در مراحل بعدی اجرایی‌تر کنیم و مردم بتوانند از آن استفاده کنند.

حکیم مهر: مرغ‌های گریدبندی شده از لحاظ قیمتی چه تفاوتی با مرغ‌های سنتی خواهند داشت؟

از لحاظ قیمتی تفاوتی که سازمان دامپزشکی قائل شده، افزایش ۵ درصدی و ۱۰ درصدی است. خط یک و خط ۲ لاشه‌هایی را بیرون می‌دهند که از لحاظ کیفی، تفاوت‌هایی با هم دارند. در فرایند خط یک، عوامل انسانی هم دخیل هستند و شاید بتوان گفت در این روش، اندرونی مرغ به شکل کامل تخلیه نمی‌شود و خونابه در نهایت در کنار لاشه استحصالی خواهد بود. این همان بخش از وزن کلی است که مردم نسبت به آن هزینه‌کرد دارند و دورریز می‌شود. در مقایسه، محصولات استحصال شده از خط ۲ خونابه ندارند و اندرونی هم نخواهند داشت. تفاوت این دو لاشه، در بحث‌ پرداختی نهایی زیاد نخواهد بود و در مجموع اگر شهروندان این موارد را در نظر بگیرند، خود به خود به سمت خرید گریدهای A و A + می‌روند که کیفیت بالاتری دارند و از لحاظ استانداردهای بهداشتی بالاتر هستند.

پس در مجموع اگر دورریزی فراورده‌های استحصالی گرید B را با لاشه‌های A و A + مقایسه کنیم، می‌بنییم که هزینه‌کردی که بابت A و A + می‌شود، برای مصرف شهروندان به صرفه‌تر خواهد بود. کمااینکه ضایعات و مباحث زیست‌محیطی، پرت زمانی و آلودگی‌های ثانویه را نخواهند داشت.

حکیم مهر: تفاوت ظاهری آنها به چه شکل است؟

لفاف‌ها یا پوشش‌های A + به رنگ سبز، گرید A به رنگ آبی و گرید B به رنگ نارنجی هستند.

حکیم مهر: آیا در میزان ماندگاری هم در میان محصولات گریدبندی شده و سنتی، تفاوتی وجود دارد؟

مرغ‌های کامل منجمد ۱۲ ماه ماندگاری دارند که این عدد در گرید A ، ۱۵ ماه و در گرید A + به ۱۸ ماه رسیده است. این مدت زمان ماندگاری روی مباحث ذخایر استراتژیک و ذخیره‌سازی در کشور تاثیرگذار است و می‌تواند مورد توجه کسانی باشد که می‌خواهند مرغ را به شکل عمده خریداری و نگهداری کنند تا برای مصارف صنعتی یا مصارفی که خودشان ترجیح می‌دهند، مورد استفاده قرار دهند. ضمن اینکه در فرایند قطعه‌بندی هم همین‌طور است. مرغ‌های با گرید B اگر قطعه‌بندی شوند به مدت ۹ ماه قابلیت ماندگاری دارند که این عدد در گرید A  ، ۱۲ ماه و در گرید A+ ، ۱۵ ماه است. این مهم می‌تواند مورد توجه صنعت بسته‌بندی کشور باشد تا بتوانند از آن استفاده کنند.

حکیم مهر: تکلیف مرغ‌های سنتی که تا پیش از اجرای این طرح در بازار به فروش می‌رسیدند، اکنون چه می‌شود؟

تا زمانی که این طرح به صورت کامل پیاده نشود، همان گرید B یا گرید معمولی که در بازار وجود دارد، فعلا وجود خواهد داشت و شهروندان می‌توانند از آن استفاده کنند. خود عزیزان باید محصولات گریدبندی را خرید کنند تا تفاوت‌ها را ببینند، همچنان که ما تفاوت‌ها را می‌گوییم و خودشان هم حتما تست خواهند کرد.

حکیم مهر:‌ آیا مرغ‌های گریدبندی شده، مزیت دیگری به غیر از آنچه اشاره کردید، دارند؟

در حال حاضر صحبت‌های زیادی روی بوی مرغ وجود دارد. با توجه به آنچه در لاین‌های کشتار مرغ وجود دارد، ما این تضمین را می‌دهیم که اگر از گریدهای A و A + استفاده شود، بوی ضخمی که در لاشه‌های مرغ وجود دارد و خیلی‌ها نگران این مساله هستند و برای خیلی‌ از افراد مقبولیت ندارد، رفع شود. علت اصلی این بو، همان خونابه‌ای است که در گرید B وجود دارد، به اضافه اینکه اندرون‌ها به صورت کامل تخلیه نمی‌شوند یا به شکل منقطع تخلیه می‌شوند و همان ریه‌هایی که در شش وجود خواهد داشت، باعث می‌شود که خونابه به خود جذب کند و داخل خود محوطه شکمی لاشه‌ها حفظ شود و اینها بعد از یک مدت زمان مشخص، بوی نامطبوعی ایجاد می‌کنند و این باعث نارضایتی شهروندان می‌شود.